Pierwsze kroki

Instalacja środowiska

Interpreter wraz ze środowiskiem można pobrać z oficjalnej strony https://www.python.org/. Warto zwrócić uwagę na to, że istnieją dwie wersje języka Python: 2 i 3. Pomiędzy nimi są zasadnicze różnice, znacznie większe niż tylko numerek przy nazwie. Aktualnie rozwijaną wersją jest wersja 3.x i to właśnie jej dotyczy ten poradnik. Od stycznia 2020 wersja 2.x przestanie być wspierana, a tym samym uaktualniana.

Aby pobrać interpreter przechodzimy w zakładkę "Downloads" i wybieramy "Download Python 3.x" (obecnie najbardziej aktualną wersją jest wersja 3.8.0). Jeśli szukasz innych wersji, wystarczy zjechać w dół strony i wybrać odpowiednią.

Następnie przechodzimy przez proces instalacji.

Uruchomienie powłoki Pythona (python shell)

Korzystając ze zintegrowanego środowiska programistycznego IDLE możemy pracować w trybie interaktywnym oraz skryptowym. Działając w trybie interaktywnym mamy do czynienia z powłoką Pythona (python shell). Tryb interaktywny jest użyteczny podczas testowania kodu, ale wpisywane polecenia nie będą zapisane jako program. Aby zapisać nasz kod musimy utworzyć skrypt, czyli plik z rozszerzeniem *.py. W tym celu z menu głównego wybieramy "File", a następnie "New file" (lub kilkamy kombinację Ctrl+N).

Wpiszmy następujący kod w nowo utworzony plik:

def main():
    print("Witaj świecie!")
main()

i zapiszmy go (albo wybierając kolejno File -> Save lub kombinację klawiszową Ctrl+S) jako witaj_swiecie.py.

Za chwilę omówimy składowe powyższego skryptu, ale na początek sprawdźmy jaki jest efekt jego działania. W tym celu naciśij klawisz F5 lub wybierz z menu Run -> Run Module. W interpreterze powinien pojawić się napis "Witaj świecie!".

Skoro nasza ciekawość została zaspokojona i wiemy już, że nasz program działa. Czas zrozumieć poszczególne składowe kodu. Nasz program to skrypt napisany w języku Python. Tutaj musimy zwrócić szczególną uwagę na dwie rzeczy:

• po pierwsze napisany przez nas kod jest interpretowany przy każdym uruchomieniu, co oznacza tyle, że aby uruchomić program na urządzeniu potrzebujemy aby było ono wyposażone w interpreter dla języka python (możemy sobie wyobrazić go jako taki program tłumaczący linijka po linijce kod na język bardziej zrozumiały dla komputera),
• po drugie, nasz skrypt wykonuje się cały od góry do dołu - aby uniknąć bałaganu tworzymy funkcję main() (korzystając z instrukcji def main(), którą w ostatniej linijce programu wywołujemy (mówimy, że jej treść ma zostać wykonana) poprzez polecenie main().

Utworzenie funkcji main() jest naszym własnym wyborem, konwencją, której będziemy się trzymać podczas tych zajęć. Więcej o funkcjach dowiemy się na przyszłych zajęciach. Teraz jeszcze skoncentrujemy się na wnętrzu funkcji main, czyli na linijce print("Witaj świecie!"). print() to funkcja wypisująca podany komunikat (w naszym przypadku “Witaj świecie!”) na tzw. standardowe wyjście. Zazwyczaj oznacza to po prostu konsolę, w której kazaliśmy wykonać nasz program - w naszym przypadku jest to powłoka IDLE.

Na koniec zwróćmy jeszcze uwagę na jeszcze jeden ważny szczegół: tzw. wcięcia. Liczba spacji poprzedzająca kod we wnętrzu funkcji, np. main musi być taka sama. Co więcej, liczba wcięć, czyli spacji, ew. znaków tabulacji, powinna być taka sama w całym programie. My będziemy korzystać z 4-spacjowego wcięcia lub pojedynczej tabulacji. Kod wcina się w każdej konstrukcji językowej: funkcji, instrukcji warunkowej, pętli itp. Wcięcia “kumulują się” wraz z zagnieżdżaniem takich konstrukcji. Oznacza to, że w instrukcji warunkowej w funkcji napiszemy kod poprzedzony 8 spacjami. Jeśli masz doświadczenia z innymi językami programowania, to zapewne w nich funkcję wydzielania fragmentu kodu pełniły klamerki. To znak rozpocznawczy języka Python: nie ma klamerek, jest za to wymuszenie spójnej liczby wcięć, co ma zapewnić większą czytelność kodu.

Jeśli czytelniku dotrwałeś do tego momentu: Gratulacje, udało Ci się stworzyć swój pierwszy program w języku python :-)