FAQ - hakierspejs/wiki GitHub Wiki

Czym konkretnie jest Hakierspejs?

Hakierspejs to łódzki hackerspace - będziemy tu używać ogólnego pojęcia hackerspace, bo te same odpowiedzi odnoszą się do zdecydowanej większości podobnych nam miejsc i społeczności.

Czy hackerspace to miejsce dla mnie? Czy się tutaj odnajdę?

Na to pytanie najłatwiej odpowiesz sobie sam po prostu przychodząc na jedno z naszych otwartych spotkań (co 2 tygodnie we wtorki) lub dołączając do naszej społeczności online - czatów i forum. To nic nie kosztuje poza poświęconym przez Ciebie czasem. Co zdecydowanie warto zrobić!

Szanse na to, że hackerspace okaże się miejscem, w którym będziesz z przyjemnością spędzać swój czas rosną, jeśli spełniasz dowolne spośród poniższych kryteriów:

lubisz tworzyć, grzebać, majsterkować, przywracać stare, zużyte rzeczy do życia, dociekać, czemu rzeczy działają tak, a nie inaczej, a nawet je ulepszać - w szerokich znaczeniach tych pojęć (nie ograniczamy się tu tylko do komputerów i oprogramowania, czy nawet do urządzeń w ogóle) - albo chciałbyś zacząć, ale nie wiesz, jak się za to zabrać,
nie podoba ci się dominacja świata przez wielkie korporacje, w szczególności te związane z oprogramowaniem i usługami online, jak Google, Microsoft czy Meta (Facebook) - ale nie tylko one - oraz ich monopolistyczne czy antykonsumenckie praktyki,
jesteś zwolennikiem wolnego oprogramowania, otwartych platform i publicznie dostępnych standardów,
szukasz ludzi o podobnych zainteresowaniach, z którymi mógłbyś wspólnie spędzać czas.

Oczywiście nie jest to zamknięty katalog. Przyjdź i sam zobacz!

Co można robić w hackerspejsie?

Bardzo wiele:

pracować nad różnego rodzaju twórczymi projektami, samemu lub razem z innymi ludźmi - lub przyglądać się takiej pracy i uczyć się od innych,
organizować spotkania, talki, wykłady, warsztaty na różnego rodzaju tematy - bądź brać w nich udział,
korzystać z dostępnych w hackerspejsie narzędzi - lub trzymać w nim swoje narzędzia, przy okazji udostępniając je innym, jeśli na przykład nie masz na nie miejsca w domu,
jeśli chcesz coś porobić, a nie masz pomysłu na nic innego - zająć się ulepszaniem infrastruktury hackerspejsu,
po prostu rozmawiać na różne tematy z ludźmi, których kręcą podobne rzeczy, jak ciebie.

I nie tylko to. Masz jakikolwiek pomysł na coś fajnego? Hackerspace to miejsce, w którym masz szansę znaleźć ludzi, którzy będą chcieli do ciebie dołączyć.

Boję się przyjść, bo...

używam Windowsa,
to w ogóle da się mieć komputer z czymś innym niż Windows?,
nie umiem wyjść z Vima,
nigdy nie majsterkowałem, mam dwie lewe ręce, każdy mój kontakt z młotkiem kończy się uderzeniem w palec, a nie w gwóźdź,
wydaje mi się, że z tych wszystkich rzeczy, które to robicie, za mało umiem i mi tego wstyd - boję się, że będę się wyróżniać na minus na tle innych i że nie będę się z tym dobrze czuć,
w ogóle nie rozumiem tych rzeczy, o których gadacie w spejsie albo na czacie, to dla mnie jakaś totalna czarna magia,
nie mam żadnego swojego projektu, którym mógłbym się pochwalić,
jestem osobą o niestandardowej orientacji seksualnej lub romantycznej, transpłciową, z niepełnosprawnością, neuroatypową (np. ze spektrum autyzmu czy ADHD), mocno odróżniającą się od większości wyglądem, innej narodowości, nieznającą dobrze polskiego, o specyficznych poglądach itp. - i szukam miejsc, w których nikt nie będzie mnie z tego powodu oceniać czy wyśmiewać, bo niestety w życiu się z tym często spotykam.

Czy faktycznie mam się czego obawiać?

Nic z tych rzeczy. Jedna z naczelnych zasad społeczności i kultury hackerów, z którą tutaj się utożsamiamy, to: All creatures are welcome, co można mniej więcej przetłumaczyć jako Wszelkie istoty są tutaj mile widziane - nawiązuje to do jednej z wielu definicji kultury hackerów, według której jest to "międzygalaktyczna społeczność wszelkich form życia". Inna spośród tych naczelnych zasad to Be excellent to each other, czyli Bądźcie doskonali wobec siebie nawzajem. Traktujemy i szanujemy innych najlepiej jak się da, a na pewno przynajmniej tak, jak byśmy chcieli być traktowani i szanowani sami (ale uwaga, dla każdego człowieka te granice, potrzeby i oczekiwania są nieco inne... jeśli nie masz pewności, zapytaj; jeśli ktoś się krzywi lub mówi ci, że z czymś, co mu zrobiłeś lub powiedziałeś, nie czuje się dobrze - to ma rację, przeproś i nie rób tak więcej).

W hackerspejsie wszystkich traktujemy tak samo i darzymy szacunkiem - nie ma tutaj znaczenia poziom wiedzy, zaawansowania, już nie mówiąc o kwestiach takich jak pochodzenie, kolor skóry czy niepełnosprawność, na które przecież sami nie mamy wpływu. To, jakiego oprogramowania czy sprzętu używasz, też nie ma znaczenia.

Jeśli chodzi o poziom wiedzy i umiejętności - okej, zdarzają się wyjątkowe, wybitne jednostki (i istnieje nawet szansa, że w hackerspejsie takie osoby spotkasz) o niesamowicie szerokim zakresie zainteresowań i wiedzy, ale większość z nas specjalizuje się w jakiejś konkretnej dziedzinie i wiele innych, o których być może ty we własnej osobie wiesz bardzo dużo, będzie dla innych czarną magią. Udział w życiu hackerspace'u to za to na pewno świetny sposób na to, by swoją wiedzę i umiejętności rozwinąć i poszerzyć.

Jeśli czegoś nie rozumiesz - pytaj, dociekaj. Czasem pomoże skorzystanie z jednej z wyszukiwarek internetowych (np. DuckDuckGo czy Google) lub zapytanie opartego na sztucznej inteligencji chatbota (np. ChatGPT), ale nie ma nic złego w zapytaniu nas na czacie, forum lub kogoś spośród nas, gdy np. przebywasz w spejsie.

Jeśli odczuwasz dyskryminację, wyśmiewanie czy inne niemiłe wobec ciebie zachowania ze strony innych z uwagi na to, że się w jakiś sposób spośród innych wyróżniasz - jeśli czujesz się na siłach, zwróć na to uwagę osobie która to robi, ale przede wszystkim odezwij się do kogoś z zarządu naszego stowarzyszenia. Zrobimy wszystko, by ci pomóc i by uczynić hackerspace przyjaznym miejscem także dla osób takich, jak ty.

Oczywiście wyjątkiem jest sytuacja, w której sam uważasz, że takie zachowania wobec innych są okej. Nie są, nie będziemy tego akceptować ani tolerować.

Czy Hakierspejs jest dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami?

Na pewno daleko nam do ideału. Jesteśmy oddolnie organizującą się grupą ludzi i nie wszystko jest w naszym zasięgu. Jeśli widzisz coś, co da się względnie łatwo pod tym względem poprawić czy ulepszyć - koniecznie daj nam znać! Zależy nam na maksymalnej dostępności naszej infrastruktury.

Jeśli chodzi o bariery architektoniczne dla osób z niepełnosprawnościami ruchowymi - wejście do Hakierspejsu nie wymaga chodzenia po schodach. Nasze miejsce znajduje się w podwórku kamienicy. W furtce jest dosyć wysoki metalowy próg, ale jeśli jest on dla ciebie przeszkodą, otworzymy ci bramę. Podwórko ma nawierzchnię z trylinki, niestety niezbyt równą, w dosyć kiepskim stanie. Większość przestrzeni Hakierspejsu znajduje się na tym samym poziomie, lecz przejście do hardroomu wymaga zejścia po kilku schodkach. Nasza toaleta nie jest niestety w szczególny sposób dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Jesteście hackerami. Czy włamiecie się/pomożecie mi się włamać mojej byłej/mojemu pracownikowi/szefowi/nielubianemu kumplowi/komukolwiek innemu na komputer/profil na Facebooku/konto na Gadu-Gadu?

Nie. Media często hackerami nazywają cyberprzestępców. Nie o takim znaczeniu słowa hacker mówimy w kontekście hackerspejsów. Hackera w tym kontekście w ogóle trudno jest zdefiniować, ale na pewno nie mieści się w tym żadne działanie sprzeczne z zasadami etyki. My hackujemy po to, by uczynić świat lepszym. Gdzie hacking to nie włamywanie się do systemów bez pozwolenia ich właścicieli, lecz generalnie dociekanie, jak i dlaczego działają rzeczy (i wykorzystywanie ich w niekoniecznie szablonowy sposób - ale na pewno konstruktywny, a nie destruktywny).

Cyberprzestępcy niekiedy używają tego samego mindsetu (np. przy wyszukiwaniu podatności w oprogramowaniu), jednak my się od nich zdecydowanie odcinamy i nie mamy z nimi nic wspólnego.

Ale pewnie bawicie się w etyczny hacking, czyli badanie bezpieczeństwa systemów za zgodą ich właścicieli, czy też mając na celu tylko i wyłącznie doprowadzenie do sytuacji, w których staną się one bezpieczniejsze?

Niektórzy z nas tak. Mindset hackera takiego, jakiego mamy na myśli w nazwie hackerspace - czyli dociekliwość i chęć dogłębnego zrozumienia działania różnych rzeczy czy systemów - jest rzeczą przy badaniu bezpieczeństwa nierzadko niezbędną. Ale środowisko specjalistów od cyberbezpieczeństwa swoją drogą lubi samych siebie nazywać hackerami (zwykle etycznymi lub tymi w białych kapeluszach

white hat, żeby odróżnić się od cyberprzestępców, czyli black hatów) i nie oznacza to automatycznie związku ze społecznością hackerów skupiającą się między innymi w hackerspejsach.

Dla nas hacking to niekoniecznie cyberbezpieczeństwo. Pewnie nawet nie w większości. Ale jak najbardziej wielu z nas się nim interesuje, zajmuje, lub nawet w tej branży pracuje.

Zepsuł mi się rower/robot kuchenny/odkurzacz/komputer/samochód. Czy jak przyjdę z nim do spejsu, to mi go naprawicie?

Nie, ale być może będziemy w stanie pomóc ci go naprawić - to zależy od tego, czy w momencie, gdy przyjdziesz, będzie obecny ktoś znający się na danej rzeczy i od tego, czy mamy na stanie potrzebne do tego narzędzia (choć jeśli nie mamy, zawsze możemy rozważyć ich dokupienie). Najlepiej zapytaj na czacie.

Jeśli szukasz kogoś, kto naprawi ci daną rzecz, a ty będziesz mieć spokój i dostaniesz gotowe, naprawione urządzenie - poszukaj odpowiedniego warsztatu usługowego. Hackerspace tak nie działa.

Mam stary, zepsuty albo nadal sprawny, ale już mi niepotrzebny sprzęt, z którym nie mam co zrobić. Czy mogę go zostawić w hackerspejsie? Może coś z niego jeszcze wyciągniecie i wam się przyda?

Daj znać na czacie lub forum. Z hackerspace'u łatwo zrobić graciarnię, tego chcielibyśmy uniknąć. Często będziemy musieli odmówić. Ale jeśli okaże się, że to, co masz i nie jest ci już potrzebne, nam się przyda, to chętnie tę rzecz przygarniemy.

Możesz zajrzeć na chciejlistę - jeśli masz do oddania coś spośród wymienionych tam rzeczy, koniecznie daj nam znać.

Jeśli odmówimy - proszę, nie wyrzucaj tego urządzenia do rowu czy lasu

sprzęt elektroniczny można za darmo oddać do utylizacji w Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) w twojej gminie (link do listy PSZOK-ów w Łodzi). Także gdy kupujesz nowy sprzęt, sprzedawca powinien przyjąć od ciebie stary egzemplarz do utylizacji.

Ile to kosztuje?

Ideą hackerspace'u jest dzielenie się wiedzą i rzeczami bez żadnych opłat. Ale utrzymanie infrastruktury - czynsz za lokal, opłaty za prąd, ogrzewanie, łącza internetowe, hosting itd. kosztują. Czasem przydaje się też dokupić jakieś narzędzie, wymienić sprzęt na nowy (lepszy), a niektóre części, narzędzia, akcesoria i materiały się zużywają.

Uczestniczyć w hackerspejsie możesz na dwa sposoby:

przychodzić na otwarte spotkania (lub gdy na miejscu jest ktoś spośród członków i zgodzi się ciebie ugościć) i brać udział w życiu naszej społeczności online - czaty i forum - co jest kompletnie bezpłatne,
zostać członkiem stowarzyszenia, co daje ci możliwość wstępu do spejsu w dowolnym momencie, korzystania z naszej infrastruktury serwerowej oraz prawo głosu w ważnych decyzjach jego dotyczących (mówimy raczej o kwestiach formalnych dotyczących stowarzyszenia, jak np. wybór zarządu - wszelkiego rodzaju drobne decyzje staramy się podejmować wspólnie na zasadzie konsensusu i raczej nikogo tutaj nie wykluczamy) - wiąże się to z miesięczną opłatą.

Miesięczna opłata za członkowstwo w naszym hackerspejsie (składka członkowska) wynosi 100 zł lub 50 zł w przypadku osób uczących się lub będących w trudnej sytuacji finansowej. Oczywiście jeśli masz taką możliwość, zachęcamy do wpłacania większych kwot.

Każdy może też nas wesprzeć darowizną pieniężną (jest to rzecz odrębna od składek) - w tytule przelewu wpisz, proszę, darowizna na cele statutowe. Taką darowiznę możesz odliczyć od podstawy opodatkowania przy rocznym rozliczeniu PIT.

Składki i darowizny przeznaczamy na utrzymanie i rozwój naszej infrastruktury.

Osób niepłacących absolutnie nie traktujemy jako ludzi w jakikolwiek sposób gorszych od innych (oczywiście przerwa w płaceniu składek wiązać się będzie z utratą statusu członka i związanych z nim korzyści). Ale gorąco zachęcamy do wspierania nas finansowo i za wszelkie wpłaty ogromnie dziękujemy. Każda wpłacona składka czy darowizna pozwala uczynić hackerspace lepszym miejscem.

Czy mogę Was wesprzeć jednym procentem (obecnie 1,5%) przy rozliczeniu PIT?

Jeszcze nie, ale pracujemy nad tym.

Dlaczego to robicie? (dowolną rzecz robioną w hackerspejsie) Czy to konstruktywne? Czy będzie z tego jakiś użytek?

Z tego, co robimy, tworzymy, rozwijamy, rozbudowujemy w hackerspejsie nie musi być żadnego użytku. Nierzadko czynimy to dla czystej przyjemności. Wartością dodaną jest rozwój naszej wiedzy i umiejętności.

Czy jesteście wiarygodni?

Jesteśmy stowarzyszeniem zarejestrowanym w KRS. Jeśli chodzi o to, na co idą składki i darowizny - staramy się być w tej kwestii maksymalnie transparentni.