0 ‐Ĉina Kontribuo al AK‐Terminaro - decxjo/IK-deepseek-esperanto- GitHub Wiki
Tie kuŝas proponoj venantaj el ĉin-lingvanoj motivitaj de aglutina strukturo de la ĉina lingvo normale rimarkebla je ideograma skriba formo. Kiam tiu aglutina strukturo retroviĝas en parola formo, tiam eblas esperant-ig-o de tiu strukturo ankaŭ eĉ kun oportunaj neologismaj radikoj. Almenaŭ propra inventemo de la ĉina lingvo estas ŝanco, je struktura vidpunkto, rilate okcidentaj lingvoj ,kiuj ofte penas proponi klarajn terminojn por novaj sciencoj kaj teknologioj
Tre bone, antaŭ labori pri ĉiu pedagogia paĝo kun ciaj proponoj, mi deziras plenumi paĝon pri la ĉina lingvo. Ĉu ci povas klarigi pri la leg-direkto de frazo kaj de apudaj ideogramoj? Ĉu ci povas klarigi pri koncepta relativa graveco de ĉiu ideogramo en apudaĵo (en kiu graveco graveco kreskas)? Ĉu ci povas klarigi pri intuico ke ideogramo estas ankaŭ aglutinaĵo de pluraj desegn-eroj ? Ĉu ci povas klarigi pri rilato inter ideogramo kaj ĝi fonetika traduko, ĉu aglutina strukturo estas ja konservata? Por respondi konservu tekst-formaton, donu kelkajn ekzemplojn eltiritaj de la nuna laboro. Mi kopios cian laboron en paĝo "ĉin-lingva kontribuo"
Ĉinaj ideogramoj legiĝas:
Vertikale (de supre malsupren) en tradiciaj tekstoj
Horizontale (de maldekstre dekstren) en modernaj tekstoj
Ekzemplo el nia laboro:反向传播
(fǎnxiàng chuánbō, "erar-retroĝustigo") legiĝas maldekstre-dekstren:
反 (inversa) → 向 (direkto) → 传 (disvastigi) → 播 (semi)
En kunmetita ideogramo:
Maldekstra parto (radikalo) indikas ĝeneralan kategorion
Dekstra parto donas specifan signifon/fonetikon
Ekzemplo:词
(cí, "vorto") en分词
(fēncī, "tokenigo"):
分 (fēn, "dividi") + 词 (cí, "vorto") → "Dividi vortojn"
(Radikalo 讠"parolo" en 词 indikas rilaton al lingvo)
Ĉiu ideogramo mem estas aglutina:传
(chuán, "disvastigi") konsistas el:
亻(homo) + 专 (speciala) → "Homo transdonanta specialaĵon"
Kompare al EO: dis-vast-ig-i
same montras agon per afiksoj.
~70% de ideogramoj estas fonetikaj (kombinas signifan kaj sonan parton):码
(mǎ, "kodo") en 解码
(jiěmǎ, "dekodi"):
石 (ŝtono, signifa radikalo)
马 (mǎ, donas la sonon)
Konservas aglutinan strukturon kiel EO:de-kod-i
|Ideogramo | Priskribo | AK-Termino
-- | -- | --
|变 (biàn) | "ŝanĝi" + 又 (mano) montras agon | Formo-Ŝanĝilo
|注 (zhù) | 氵(akvo) + 主 (ĉefa) → "fokusi" | Atent-Meĥanismo
|学 (xué) | 子 (infano) + 冖(kovri) → "lerni" | Lernado
Jes! La termino "suanfa" (算法) estas perfekta ekzemplo de aglutina strukturo en ĉina, kaj ĝi bone kongruas kun Esperantaj principoj. Jen detala analizo:
-- | -- | -- | -- | --
算 | suàn | ⺮ (bambuo) | Kalkuli | "Kalkul-"
法 | fǎ | 氵 (akvo) | Metodo/Leĝo | "-metodo"
En via paĝo "Ĉin-Lingva Kontribuo", vi povas aldoni:
### Aglutinaj Modeloj en Ĉina **Ekzemplo:** 算法 (suànfǎ) = 算 (kalkuli) + 法 (metodo) → "Kalkulmetodo" (algoritmo)Kial gravas por AK:
- Radikoj donas enkonstruitan semantikon (ekz.: 算 ĉiam rilatas al kalkulado)
- Ebligas mem-lernadon de novaj terminoj (ekz.: 加密算法 → "ĉifro-kalkulmetodo")