Zarządzanie sieciami Web3 & innymi DAOs - Token-Economy-Book/PolishTranslation GitHub Wiki

Zarządzanie to termin, który jest potocznie używany przez wielu do opisania procesu konsensusu społecznego nad ewolucją protokołu. Jest to proces decyzyjny, który może zachodzić zarówno "off-chain", jak i "on-chain". Jednak proces zarządzania publiczną siecią blockchain składa się z dwóch części. Oprócz procesu "zarządzania społecznego", który definiuje politykę sieci na poziomie zbiorowym, "algorytmiczna administracja zarządzania" automatyzuje egzekwowanie tej polityki.

Zarządzanie to termin z dziedziny nauk politycznych, który odnosi się do formalnych lub nieformalnych zasad, norm i procesów określających interakcje pomiędzy ludźmi w ramach społeczności lub organizacji, takich jak rząd, rynek, rodzina, plemię czy sieć komputerowa. Zasady rządzenia organizacją lub grupą ludzi regulują proces podejmowania decyzji pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi stronami. Osiąga się to za pomocą praw, norm, siły lub języka.

Zarządzanie sieciami Web3 i ich zdecentralizowanymi aplikacjami składa się z dwóch części: "społecznego zarządzania" i "algorytmicznego administrowania zarządzaniem". Algorytmiczna administracja zarządzania odnosi się do zasad protokołu zapisanych w kodzie odczytywanym maszynowo - protokole blockchain lub kodzie inteligentnego kontraktu - które są automatycznie egzekwowane przez sieć komputerów P2P. Te zasady protokołu określają również, w jaki sposób mają być przeprowadzane aktualizacje protokołu. W autonomicznym układzie, tokenizowane bodźce są rdzeniem ekonomicznej gry koordynacyjnej tworzącej protokół. Podczas gdy Web3 i jego aplikacje pozwalają nam zautomatyzować pewne biurokratyczne funkcje organizacji i sformalizować zasady instytucjonalne za pomocą samowzmacniającego się kodu, to, co napiszemy w kodzie lub jak będziemy go aktualizować, jest wynikiem publicznej debaty i zbiorowego działania wszystkich agentów sieci.

Zarządzanie społeczne odnosi się do ludzkiego procesu decyzyjnego dotyczącego tego, kiedy i jak przeprowadzić potencjalne aktualizacje protokołu w sieci Web3 lub w kodzie inteligentnego kontraktu DAO. Dotyczy to zinstytucjonalizowanego procesu podejmowania decyzji, w jaki sposób interesariusze w sieci otrzymują niezbędne informacje, aby podejmować przemyślane decyzje dotyczące przyszłych aktualizacji protokołów. Dyskusje na temat aktualizacji protokołów odbywają się w mediach społecznościowych, takich jak YouTube, Twitter, Reddit lub na innych otwartych lub zamkniętych forach internetowych, takich jak Slack, Telegram itp. Informacja jest niezbędna dla operatorów węzłów, aby zdecydować, którą aktualizację protokołu zaakceptować. Muszą oni być odpowiednio poinformowani, aby podejmować świadome decyzje. Jednakże, poruszanie się w morzu informacji oraz ocena autentyczności i wiarygodności tych informacji i sygnałów jest trudna.

DAO są współ-kierowane przez ludzi działających jako operatorzy węzłów, z których każdy ma inne preferencje i cele. Mają oni zbiorowy wpływ na ogólne zachowanie sieci (wynik systemu) i będą reagować na wynik systemu. Zakłada się, że każdy interesariusz w sieci ma swój własny indywidualny interes i że interesy te nie zawsze są w pełni zbieżne. Interesariusze w sieci proponują lub głosują za zmianami polityki, które zostaną sformalizowane jako aktualizacje protokołu, odzwierciedlając swój własny interes. Ludzcy agenci są częścią systemu i aktywnie w nim uczestniczą, albo poprzez korzystanie z usług DAO (użytkownicy), poprzez wnoszenie kodu do konstytucji sieci (deweloperzy), albo poprzez przyczynianie się do utrzymania usług sieciowych. W przypadku sieci Bitcoin, górnicy indywidualnie przyczyniają się do zbiorowego utrzymania sieci płatności P2P (czytaj więcej: Część 1 - Bitcoin, Blockchain & Other Distributed Ledgers). W przypadku Steemit, kuratorzy i twórcy treści przyczyniają się do kolektywnego utrzymania sieci społecznościowej (czytaj więcej: Część 4 - Steemit & Hive). W przypadku MakerDAO kontrybutorzy są nagradzani za kolektywne utrzymywanie Stable Token DAI (czytaj więcej: Część 3 - Stable Tokens). W przypadku Aragon aktorzy sieci są/byli nagradzani za zbiorowe utrzymanie platformy DAO. W rezultacie, istnieją pętle zwrotne pomiędzy poszczególnymi aktorami a całą siecią. Ponieważ indywidualne działania wpływają na system, a wszyscy mają współzależności z zewnętrznymi wydarzeniami, system jako całość ewoluuje w czasie.

Podczas gdy struktury zarządzania państw narodowych miały wieki, aby się rozwinąć i dojrzeć, sieci blockchain istnieją dopiero od dziesięciu lat, a wiele kwestii związanych z zarządzaniem dotyczących sposobu przeprowadzania zmian w protokołach wciąż pozostaje nierozwiązanych. Z krótkiej historii sieci blockchain wynika, że choć protokoły blockchain i inteligentne kontrakty są świetnym narzędziem do zastąpienia biurokracji na dużą skalę, to w obecnej formie są niewystarczającym narzędziem w konfrontacji z "nieznanymi niewiadomymi" w złożonych środowiskach wielopodmiotowych. Inteligentne kontrakty mogą być tylko tak inteligentne, jak ludzie, którzy je opracowali i skontrolowali, w oparciu o informacje, praktyki kodowania i łańcuchy narzędzi dostępne dla tych ludzi w czasie kodowania. Algorytmiczne zarządzanie logiką biznesową i zasadami zarządzania może zatem przedstawiać tylko znane i znane niewiadome, ale nie nieznane niewiadome, które są wynikiem: (i) warunków, które zmieniają się w czasie; (ii) błędu ludzkiego; lub (iii) asymetrii informacji w złożonych środowiskach wielopodmiotowych.

Warunki zmieniające się w czasie najlepiej można zrozumieć na przykładzie wydarzeń, które miały miejsce w sieci Bitcoin wokół tak zwanej "Debaty o wielkości bloku", która trwała ponad dwa lata i zakończyła się późniejszym hard forkiem, który doprowadził do podziału sieci. Ponieważ sieci blockchain wciąż się rodzą, istnieje ciągła potrzeba ulepszania i dostosowywania protokołu do nowych okoliczności i potrzeb. Większość ostatnich zmian protokołu w sieci Bitcoin i podobnych sieciach blockchain dotyczy kwestii skalowalności, prywatności i decentralizacji (na przykład wbudowanie w protokoły odporności na ASIC w celu uniknięcia centralizacji wydobycia). Dlatego sieci publiczne muszą być w stanie stale dostosowywać swoje protokoły i wprowadzać ulepszenia. Takie ulepszenia wymagają jednak konsensusu pomiędzy uczestnikami sieci co do tego, jak przeprowadzać aktualizacje protokołów, których dynamika jest przedmiotem badań politologii, nauk organizacyjnych i socjologii. Sposób, w jaki różni interesariusze reagują na zmiany w kodzie, staje się coraz bardziej krytyczny dla sukcesu wielu projektów blockchain i projektowania DAO opartych na inteligentnych kontraktach.

Governance and steering of Cryptoeconomic Networks

Nieprzewidziane zdarzenia, które mogą spowodować aktualizację protokołu, można najlepiej zrozumieć, analizując wydarzenia wokół TheDAO, a następnie hard fork Ethereum w 2016 roku. Luka w jednej z funkcji inteligentnego kontraktu, zaprojektowana w celu reprezentowania praw mniejszości, została wykorzystana do wyprowadzenia 3,6 mln ETH (około 50 mln USD w tamtym czasie) z inteligentnego kontraktu TheDAO. Incydent ten obnażył brak mechanizmów rozstrzygania sporów i zarządzania "przypadkami brzegowymi" wywołanymi przez nieprzewidziane zdarzenia, zarówno na poziomie inteligentnego kontraktu (zasady zarządzania tokenami TheDAO), jak i na poziomie samej sieci Ethereum. Incydent ten ukazał ograniczenia związane z predefiniowaniem i preregulacją wszystkich możliwych interakcji międzyludzkich, w tym potencjalnych wektorów ataków złych aktorów, za pomocą złożonych linii kodu.

Rzeczywistość tych złożonych systemów społeczno-gospodarczych polega na tym, że są to organizmy społeczne wykorzystujące technologię. Wymagają one iteracyjnego procesu zarządzania społecznego, polegającego na znajdowaniu konsensusu w sprawie aktualizacji polityki. Proces ten może być prowadzony zarówno "off-chain" jak i "on-chain". Temat zarządzania sieciami Web3 nabiera coraz większego znaczenia, szczególnie w świetle rosnącej liczby spornych aktualizacji protokołów sieci publicznych i bezpozwoleniowych, jak wspomniane wyżej przypadki sieci Bitcoin i Ethereum, sieci Aragon, czy w przypadku sieci Steemit i późniejszego hard forka do protokołu Hive (czytaj więcej: Część 4 - Steemit & Hive) Wydaje się, że rośnie konsensus co do tego, że kwestie zarządzania dużymi środowiskami wielopodmiotowymi są często złożone, a warunki są nieprzewidywalne i emergentne i nie mogą być w pełni zaprojektowane z wyprzedzeniem. Nie ma jednak powszechnego zrozumienia, jak mógłby wyglądać idealny system zarządzania. Ludzki proces rządzenia" jest nieuporządkowany, a tego właśnie kryptoanarchistyczny ruch stojący za siecią Bitcoin chciał przede wszystkim uniknąć. Jednak problemy z rządzeniem są stosowanymi problemami społecznymi i często muszą być rozwiązywane przez ludzką interwencję, a nie tylko matematykę.

Kontrole i równowaga w sieci

Ponieważ coraz więcej różnorodnych i alternatywnych systemów ksiąg rozproszonych wkracza na pole gry Web3, trudno jest uogólnić interesariuszy takich sieci. Aby jednak zachować prostotę, główni interesariusze publicznych sieci blockchain mogą być podsumowani jako (i) górnicy, (ii) deweloperzy, (iii) użytkownicy korzystający z pełnych węzłów, (iv) użytkownicy nie korzystający z pełnych węzłów oraz (v) ekosystem biznesowy, który może działać jako animator rynku, w tym giełdy, kupcy itp.

Górnicy zapisują transakcje w księdze głównej i zabezpieczają sieć przed atakami. Ich wkład w sieć jest motywowany przez nagrody za bloki i opłaty transakcyjne, co oznacza, że zwykle preferują oni ulepszenia protokołu, które mogłyby zabezpieczyć lub zwiększyć ich przyszłe zyski. Górnicy mają na ogół większą zdolność do koordynacji, ponieważ stanowią mniejszą i bardziej skoncentrowaną grupę. Daje im to nieproporcjonalną władzę w porównaniu z innymi interesariuszami, którzy są bardziej rozproszeni i zazwyczaj mają mniej środków na koordynację swoich interesów. W teorii, bogaci górnicy mogliby płacić deweloperom za aktualizacje protokołu, które są w ich najlepszym interesie, zyskując w ten sposób większą władzę w sieci.

Programiści tworzą protokół i utrzymują sieć poprzez regularne aktualizacje protokołu. Wiele publicznych protokołów, takich jak Bitcoin czy Ethereum, nie ma natywnego mechanizmu motywowania deweloperów, co jest jednym z niedociągnięć zdecentralizowanego zarządzania wczesnymi sieciami blockchain. Osobista ideologia i reputacja bardzo często wydają się być siłą napędową do wnoszenia wkładu w postaci kodu. Pośrednie bodźce mogłyby wynikać z przyczyniania się do odporności sieci, co mogłoby potencjalnie zwiększyć wartość ich istniejących pakietów tokenów.

Posiadacze tokenów prowadzący pełne węzły: W zależności od rodzaju sieci, oraz rodzaju widelca oprogramowania, użytkownicy prowadzący pełne węzły mają więcej lub mniej do powiedzenia w przypadku aktualizacji protokołu. Jeśli pełne węzły mają prawo do wkładu, prawdopodobnie będą preferować aktualizacje, które mogą poprawić funkcjonalność sieci i/lub zwiększyć przyszłe ceny tokenów.

Posiadacze tokenów z lekkimi węzłami zazwyczaj nie mają nic do powiedzenia w sieci, ponieważ korzystają z usług stron trzecich, nie uruchamiając własnego pełnego węzła. W niektórych przypadkach, posiadacze tych tokenów mogą "głosować" za pomocą swoich tokenów. Mogą również całkowicie sprzedać swoje tokeny, wpływając w ten sposób na cenę rynkową i potencjalny masowy exodus z sieci.

Istnieje pewna forma kontroli i równowagi, w której górnicy i posiadacze tokenów, którzy prowadzą pełne węzły, mogą przyjąć proponowane zmiany lub nie. Proces ten wygląda następująco: Deweloperzy składają tak zwane "pull requests", czyli propozycje ulepszenia kodu. Górnicy decydują, czy rzeczywiście przyjąć prawa w praktyce, czy nie. Posiadacze tokenów, którzy prowadzą pełne węzły sieci, mogą zgłosić weto, nie uruchamiając wersji, która jest zgodna z tym, co prowadzą górnicy. Każdy posiadacz tokenów, pełnowartościowy węzeł lub nie, może się zbuntować, sprzedając swoje tokeny lub korzystając z innych sieci. Niektórzy twierdzą, że rozwidlenie odzwierciedla silne odejście, podczas gdy sprzedaż tokenów odzwierciedla słabsze odejście.

Doświadczenie pokazuje, że dynamika społeczności wraz z aktualizacją protokołu jest dość podobna do dyskusji publicznej prowadzonej przez media, w tym media społecznościowe, przed wyborami krajowymi. Potrzebujemy zatem zinstytucjonalizowanego mechanizmu koordynowania interesariuszy w sieci, równoważąc jednocześnie interesy wszystkich. Jeśli pewna grupa interesariuszy potrafi koordynować działania lepiej niż inni, może to skutkować asymetrią informacji i brakiem równowagi sił.

Chociaż różne zainteresowane strony mają pewne wspólne bodźce, trudno jest, aby jakikolwiek protokół konsensusu w pełni zrównał interesy wszystkich zainteresowanych stron. Posiadacze tokenów z pełnymi węzłami i deweloperzy mogą preferować aktualizacje, które skutkują niższymi opłatami transakcyjnymi. Górnicy uznają taką propozycję za nieatrakcyjną, ponieważ opłaty transakcyjne są dla nich źródłem dochodu. Mogą oni preferować ulepszenia protokołu, które przyniosłyby większe nagrody za bloki, co zwiększyłoby stopę inflacji, a zatem prawdopodobnie nie leżałoby w długoterminowym interesie żadnej z zainteresowanych stron. Ponieważ całkowite wyrównanie bodźców nie jest możliwe, pytanie o to, jak zinstytucjonalizować proces społecznego zarządzania aktualizacjami protokołów, jest delikatnym balansowaniem.

Zarządzanie off-chain kontra zarządzanie on-chain

Wczesne protokoły blockchain, takie jak protokoły Bitcoin i Ethereum, opierają się na uproszczonym założeniu, że "kod jest prawem" i mają raczej spontaniczny i niezbyt dobrze zinstytucjonalizowany proces konsensusu społecznego, który odbywa się "poza łańcuchem". Kilka nowszych projektów blockchain, takich jak "Tezos", "Dfinity" i "Decred", przedstawiło alternatywne propozycje, jak złagodzić niedociągnięcia procesów zarządzania w sieciach Bitcoin i Ethereum. Wprowadzają one różne modele "on-chain governance", w których zarządzanie protokołem jest regulowane i wdrażane, przynajmniej częściowo, na poziomie protokołu.

“Zarządzanie off-chain" opisuje proces aktualizacji protokołu, w którym podejmowanie decyzji odbywa się najpierw na poziomie społecznym, a następnie jest zakodowane w protokole przez deweloperów. Musi on zostać zaakceptowany przez górników i użytkowników. Zarówno sieć Bitcoin, jak i sieć Ethereum opierają się na procesach off-chain governance. Deweloperzy dzielą się swoimi propozycjami ulepszeń online. Każdy deweloper może przedłożyć społeczności tzw. pull requesty, czyli propozycje ulepszeń. Jest to podobne do tego, jak działa demokracja przedstawicielska: każdy może złożyć wniosek o zmianę prawa, jednak istnieją pewne zinstytucjonalizowane procedury, które mogą się różnić w zależności od kraju. Podobnie jest z protokołami blockchain.

Proces zarządzania Bitcoin: W sieci Bitcoin deweloperzy koordynują za pośrednictwem listy mailingowej i repozytorium propozycji ulepszeń, zwanego również BIP (Bitcoin Improvement Proposals), gdzie każdy może wnieść propozycje aktualizacji protokołu. Deweloperzy koordynują i omawiają propozycje implementacji poprzez kanały Slack, Skype, IRC, itp. Użytkownicy mogą wyrażać swoje opinie na forach dyskusyjnych takich jak "bitcoin-talk", na podredditach takich jak "r/bitcoin" i "r/CryptoCurrency" lub za pośrednictwem Twittera. Należy jednak zauważyć, że w protokole Bitcoin nie ma natywnego mechanizmu nagradzania za wkład deweloperów. Niektórzy deweloperzy są opłacani przez firmy, które mają swój własny interes w sieci Bitcoin, aby wnieść swój wkład w postaci kodu. Sieć Bitcoin przeszła przez kilka miękkich i twardych rozwidleń w przeszłości. Bardziej upolitycznione aktualizacje protokołu, takie jak wspomniana "Bitcoin Block Size Debate", spowodowały gorące i długotrwałe dyskusje w społeczności, dając początek kilku twardym rozwidleniom łańcucha, takim jak "Bitcoin Cash". Ponieważ twarde widelce wymagają od wszystkich górników aktualizacji ich klientów do nowego protokołu, co może prowadzić do rozłamów w sieci, wiele aktualizacji protokołu zostało włączonych jako miękkie rozwidlenia (czytaj więcej o rozwidleniach: Część 1 - Bitcoin, Blockchain, & Other Distributed Ledgers).

Proces zarządzania Ethereum: W przeciwieństwie do sieci Bitcoin, która jest bardziej zdecentralizowana, rozwój sieci Ethereum był finansowany i zarządzany przez Fundację Ethereum w pierwszych latach jej powstania, a zatem był mniej zdecentralizowany. Fundacja zebrała fundusze w publicznej sprzedaży tokenów, która wyemitowała pewną ilość wstępnie wydobytego Etheru (ETH) dla inwestorów w zamian za Bitcoin, i przeznaczyła pewną ilość dodatkowego wstępnie wydobytego Etheru dla fundacji. Podobnie jak Bitcoin, protokół Ethereum jest open source, a każdy może wnieść swój wkład w postaci kodu i propozycji ulepszeń, zwanych również EIP. Deweloperzy, zatrudnieni przez fundację, napędzają nowe pomysły i starają się być transparentni w procesie rozwoju, na przykład poprzez transmitowanie ich podstawowych dyskusji deweloperskich na YouTube. Podobnie jak w przypadku Bitcoina, deweloperzy, którzy nie są zatrudnieni przez fundację, mają ograniczoną motywację do wnoszenia wkładu w rozwój rdzenia, z wyjątkiem bug-bounties i grantów na rozwój. Poprzednie aktualizacje protokołów pokazały, że koordynacja wokół trudnych kwestii odbywa się szybciej niż w sieci Bitcoin. Może to być wynikiem innej kultury sieciowej. W końcu Ethereum zostało stworzone jako reakcja na tendencję Bitcoina do bardziej konserwatywnego rozumienia zasady "kod jest prawem". Co więcej, w przeciwieństwie do Bitcoina, gdzie twórca Satoshi Nakamoto jest anonimowy i przestał komunikować się przez Internet na temat swojego poglądu na stan rozwoju Bitcoina kilka lat wstecz, Vitalik Buterin, założyciel Ethereum, jest widoczny, głośny i cieszy się zaufaniem społeczności. Jego opinie wydają się mieć znaczenie dla wielu, jeśli chodzi o podejmowanie kontrowersyjnych decyzji. Podobieństwa do procesu propozycji ulepszeń Bitcoina zmienią się jednak, jeśli i kiedy Ethereum przejdzie na Proof-of-Stake. Obecni górnicy stracą władzę na rzecz posiadaczy tokenów z wystarczającą ilością ETH, aby uruchomić tzw. "wirtualnego górnika" (walidatora). Biorąc pod uwagę fakt, że rozwiązania takie jak "1protocol" pozwalają na uczestnictwo nawet najmniejszemu posiadaczowi ETH, rozróżnienie między górnikiem a użytkownikiem mogłoby również potencjalnie zdemokratyzować proces walidacji, który obecnie jest skoncentrowany wokół oligopolu puli wydobywczych.

Brak zachęt dla deweloperów jest jednym z największych wyzwań w obecnym rozwoju protokołów, który pozostawia utrzymanie tych sieci pod kontrolą małej grupy głównych deweloperów, którzy są albo opłacani przez prywatne firmy (Bitcoin) lub fundację (Ethereum). W obu przypadkach proces rozwoju infrastruktury publicznej jest ograniczony do niewielkiej grupy osób, co sprawia, że cała sieć jest podatna na przekupstwo i ataki.

“Zarządzanie on-chain“ odnosi się do mechanizmów niektórych sieci blockchain, aby umożliwić deweloperom nadawanie ich propozycji ulepszeń on-chain, do głosowania i wdrażania w sieci testowej przez pewien czas, po czym propozycja zostanie ponownie poddana głosowaniu i wdrożona w sieci głównej. Oznacza to, że każda decyzja, która jest podejmowana, jest automatycznie wykonywana. W tym procesie deweloperzy otrzymują wynagrodzenie w postaci tokenów na bieżąco, gdy ich propozycje ulepszeń są realizowane. Każdy, kto posiada niezbędne umiejętności, może złożyć propozycję i zostać nagrodzony tokenami sieciowymi, co stanowi silną zachętę do decentralizacji utrzymania sieci. Użytkownicy mogą również koordynować działania on-chain, co może zmniejszyć siłę deweloperów i górników w porównaniu do procesów decyzyjnych off-chain. Protokoły zarządzania on-chain mogą być również zaprojektowane w sposób umożliwiający cofanie się i edytowanie historii księgi, pozwalając na "samonaprawiającą się księgę", w przeciwieństwie do zarządzania off-chain, które wymaga twardego rozwidlenia, aby wymazać przeszłą transakcję. Możliwe, że takie retroaktywne zmiany będą wymagały różnych progów głosowania, w zależności od rodzaju zmiany.

Proces zarządzania Tezos: Tezos jest publiczną i pozbawioną zezwoleń siecią blockchain podobną do Ethereum, z wbudowanym zarządzaniem i większą ilością mechanizmów bezpieczeństwa wokół inteligentnych kontraktów. Chociaż projekt napotkał poważne problemy z zarządzaniem, ich model zarządzania jest dość interesujący: posiadacze tokenów mogą zatwierdzać aktualizacje protokołu, które są automatycznie wdrażane w sieci po zatwierdzeniu. Proponowane uaktualnienie protokołu jest dostarczane z załączoną fakturą w formie inteligentnego kontraktu, który wypłaca deweloperowi po zatwierdzeniu i włączeniu jego uaktualnienia. Propozycje ulepszeń protokołu mogą być przeprowadzane przez każdego dewelopera. Po zatwierdzeniu, zmiany zostaną wprowadzone w sieci testowej, a po dalszym zatwierdzeniu, zostaną wdrożone w sieci głównej. Po ostatecznym wdrożeniu propozycji ulepszenia w głównej sieci, deweloper otrzymałby wynagrodzenie w nowo wydobytych tokenach sieciowych.

Proces zarządzania Dfinity: Dfinity jest tokenizowaną i zdecentralizowaną siecią do przetwarzania w chmurze. W dodatku do propozycji Tezos, pozwalają one na wsteczne zmiany w księdze głównej w przypadku konsensusu wśród posiadaczy tokenów. Zmiana księgi jest wysoce kontrowersyjna, ponieważ "niezmienność" jest uważana przez wielu za główną zaletę sieci Bitcoin i innych publicznych ksiąg rozproszonych. Jednak zwolennicy samonaprawiającej się księgi doceniają jej zdolność do usuwania tego, co niektórzy mogą uznać za "nielegalne działania złych aktorów". Jednak definicja "nielegalnych" podlega jurysdykcji, a także jest podatna na cenzurę ograniczającą wolność słowa; dlatego jest uważana za miecz obosieczny.

Wyzwanie związane z obecnymi propozycjami dotyczącymi "zarządzania na łańcuchu" polega na tym, że są one plutokratyczne, co oznacza, że decyzje o aktualizacji protokołu są podejmowane proporcjonalnie do posiadanych przez daną osobę tokenów. Posiadacze tokenów z większą ilością tokenów mieliby zatem większą siłę głosu niż posiadacze mniejszych tokenów. Jest to istotna kwestia projektowa, biorąc pod uwagę, że dystrybucja tokenów jest często nieproporcjonalnie nierówna. W przypadku Bitcoina, w momencie pisania tego rozdziału, 3,06 procent adresów posiada 95,66 procent całkowitej podaży. W maju 2016 roku, z łącznej liczby 11 000 inwestorów, 100 największych posiadaczy posiadało ponad 46 procent wszystkich tokenów TheDAO. W świetle takich plutokratycznych mechanizmów głosowania, używanie terminu "decentralizacja" może być postrzegane jako sprzeczne.

Większość rozwiązań on-chain governance to propozycje lub nie funkcjonują od dłuższego czasu. Dlatego też trudno jest przewidzieć, jakie będą implikacje takich systemów. Ponadto, chociaż rozwiązania dotyczące łańcucha dostaw mogą zwiększyć koordynację i sprawiedliwość, są one również ryzykowne, ponieważ po ich wprowadzeniu trudniej jest je zmienić i mogą być łatwiej wykorzystywane. Z drugiej strony, zarządzanie poza łańcuchem jest stosunkowo scentralizowane i wyklucza wielu małych posiadaczy tokenów, zwłaszcza tych, którzy nie mają wiedzy technicznej lub możliwości finansowych, aby odpowiednio ocenić decyzje sieci. Jednakże, pomimo potencjalnych tendencji centralizacyjnych, posiadacze tokenów w sieci blockchain zawsze mogą łatwo wycofać się z rynku poprzez sprzedaż lub hard-forking.

Można jedynie przypuszczać, że pewien stopień koordynacji on-chain ułatwia koordynację globalną, ale nie rozwiązuje problemu czynnika ludzkiego. Nadal nie jest jasne, jak mogłaby wyglądać właściwa równowaga pomiędzy koordynacją "on-chain" i "off-chain". Znaczące połączenie obu podejść byłoby najprawdopodobniej najlepszym rozwiązaniem dla procesu podejmowania decyzji w dużych środowiskach wielopodmiotowych.

Mit decentralizacji i sieci bez zaufania

Smart Contracts jako stan domyślny: Niemożność przewidzenia nieznanych przyszłych wydarzeń, jak w przypadku incydentu TheDAO, pokazała, że inteligentne kontrakty mogą być jedynie stanem domyślnym, który może wymagać unieważnienia przez konsensus supermajority w ramach odpowiedniej społeczności, gdy tylko zostanie to uznane za konieczne. Brak mechanizmów rozstrzygania sporów i zarządzania dla przypadków brzegowych podzielił społeczność zarówno na poziomie inteligentnych kontraktów (TheDAO), jak i na poziomie blockchain (Ethereum). Co więcej, kod nie pisze się sam, a więc jest podatny na błędy ludzkie. Podczas gdy tak zwana "formalna weryfikacja" w tworzeniu oprogramowania może ograniczyć błędy ludzkie, nie jest w stanie wyeliminować wszystkich błędów lub krótkowzrocznych założeń. Sztuczna inteligencja może mieć w przyszłości pewien wpływ. Na razie jednak, choć kod może uprościć transakcje, pozostaje podatny na ludzkie uprzedzenia. Dlatego kod może być tylko stanem domyślnym, na podstawie którego dochodzi do konsensusu społecznego, jeśli i kiedy jest to konieczne.

Inercja: Podobnie, debata na temat skalowania Bitcoina z 2016 i 2017 r. pokazuje, jak inercja może wynikać z nieodpowiednich zasad zarządzania, które uwzględniają decyzje na dużą skalę w środowisku wielopodmiotowym, w którym na szali leżą niezrównoważone interesy. W przypadku braku bardziej elastycznych struktur zarządzania, osoby poruszające się w społeczności nieumyślnie stają się liderami myśli i quasi agentami zleceniodawcy (posiadacza tokena i innych interesariuszy). Może to prowadzić do inercji (w przypadku Bitcoina) lub rozpadu sieci (w przypadku Ethereum).

Niezmienność i odporność na cenzurę: Incydent zDAO i następujący po nim hard fork Ethereum podnoszą również pytania o odporność na cenzurę i niezmienność. Zwolennicy twardego rozwidlenia Ethereum zostali oskarżeni o cenzurowanie księgi głównej, poprzez cofanie się w czasie i unieważnianie transakcji atakującego. Zwolennicy hard forka twierdzili, że w zdecentralizowanej społeczności, takiej jak TheDAO czy sieć Ethereum, żaden pojedynczy podmiot nie może podjąć takiej decyzji bez zgody większości społeczności. Argumentowali, że jeśli istnieje konsensus co do zmiany księgi, to nie będzie to cenzura, ale raczej napędzana przez społeczność naturalna ewolucja kodu lub stanu księgi.

Nowi Strażnicy: Podczas gdy inteligentne kontrakty mogą zredukować biurokrację i wynikające z niej problemy typu principal-agent, zawsze będzie istniało zapotrzebowanie na ekspertów. Społeczność interesariuszy sieci, którzy decydują o aktualizacjach protokołu, musi ufać osądowi projektowemu tych ekspertów. Podczas gdy tacy eksperci są bardziej rozproszeni, żaden z nich nie ma władzy wykonawczej, aby zdecydować, co zrobić, oni skupiają władzę wokół swojej wiedzy eksperckiej i stają się nowymi "quasi" agentami w rozproszonej sieci, gdzie "kod jest prawem".

Tak, to jest otwarte źródło, ale ilu ludzi może je przeczytać? Obecnie tylko garstka twórców oprogramowania i architektów systemów rozumie tajniki poszczególnych protokołów blockchain, aby podejmować przemyślane decyzje dotyczące aktualizacji protokołów. Centralizacja prawdopodobnie skupi się wokół ekspertów, programistów i architektów systemu. Biorąc pod uwagę fakt, że umiejętności kodowania wciąż nie są częścią głównego nurtu programów nauczania w szkołach, podejmowanie świadomych decyzji w gospodarce maszynowej jest z dzisiejszej perspektywy odległą iluzją. Podczas gdy teoretycznie każdy może wnieść swój wkład do kodu, wymagane umiejętności inżynierskie mogą być uważane za barierę wejścia, tworząc nowe problemy typu principal-agent wokół zrozumienia nie tylko prostego kodu (inteligentne kontrakty), ale także złożonych protokołów blockchain.

Informacje: Rozproszona natura wiedzy specjalistycznej, wiele kanałów komunikacji i obecny brak skutecznych systemów reputacji sprawiają, że interesariusze mają trudności ze śledzeniem procesu dyskusji online. Podczas gdy kwestie komunikacji i rozpowszechniania informacji są również problemem współczesnych (politycznych) systemów zarządzania, społeczności Web3 są jeszcze bardziej podatne na tego typu problemy. Skąd pochodzą wiarygodne informacje i jakie narzędzia, takie jak wizualizacje i drzewa decyzyjne, są potrzebne, aby ułatwić takie procesy? Doświadczenie z poprzednich aktualizacji protokołów pokazuje, że jeśli kwestie informacji, moderacji, przejrzystości, agregacji i reputacji nie zostaną rozwiązane, decentralizacja może stać się słowem bez znaczenia.

Podsumowanie rozdziału

Zarządzanie to termin, który jest potocznie używany przez wielu do opisania procesu społecznego konsensusu nad ewolucją protokołu. Jest to proces decyzyjny, który może zachodzić zarówno "off-chain", jak i "on-chain". Jednak proces zarządzania publiczną siecią blockchain składa się tak naprawdę z dwóch części. Oprócz procesu "zarządzania społecznego", który definiuje politykę sieci na poziomie zbiorowym, "algorytmiczna administracja zarządzania" automatyzuje egzekwowanie tej polityki.

Algorytmiczna administracja zarządzania odnosi się do zasad protokołu zapisanych w kodzie odczytywanym maszynowo - protokole blockchain lub kodzie inteligentnego kontraktu - które są automatycznie egzekwowane przez sieć komputerów P2P. Te zasady protokołu określają również, w jaki sposób mają być przeprowadzane aktualizacje protokołu.

Podczas gdy Web3 i ich aplikacje pozwalają nam zautomatyzować pewne biurokratyczne funkcje organizacji i sformalizować zasady instytucjonalne za pomocą samowzmacniającego się kodu, to, co piszemy w kodzie lub jak go aktualizujemy, jest wynikiem publicznej debaty i zbiorowego działania wszystkich agentów sieci.

Zarządzanie społeczne odnosi się do ludzkiego procesu podejmowania decyzji o tym, kiedy i jak przeprowadzić potencjalną aktualizację protokołu w sieci Web3 lub w kodzie inteligentnego kontraktu DAO. Dotyczy to zinstytucjonalizowanego procesu podejmowania decyzji, w jaki sposób interesariusze w sieci otrzymują niezbędne informacje, aby podejmować przemyślane decyzje dotyczące przyszłych aktualizacji protokołów.

DAO są współkierowane przez ludzkich agentów działających jako operatorzy węzłów, z których każdy ma inne preferencje i cele. Mają oni zbiorowy wpływ na ogólne zachowanie sieci (wynik systemu) i będą reagować na wynik systemu.

Ludzcy agenci są częścią systemu i aktywnie w nim uczestniczą, albo poprzez korzystanie z usług DAO (użytkownicy), poprzez wnoszenie kodu do konstytucji sieci (deweloperzy), albo poprzez przyczynianie się do utrzymania usług sieciowych.

Zakłada się, że każdy interesariusz w sieci ma swój własny, indywidualny interes i że interesy te nie zawsze są w pełni zbieżne. Interesariusze w sieci proponują lub głosują za zmianami polityki, które zostaną sformalizowane jako aktualizacje protokołu, odzwierciedlając swój własny interes.

Wczesne protokoły blockchain, takie jak Bitcoin i Ethereum, opierają się na uproszczonym założeniu, że "kod jest prawem" i mają raczej spontaniczne i niezbyt dobrze zinstytucjonalizowane warstwy zarządzania społecznego, które dzieją się "poza łańcuchem". Kilka nowszych projektów blockchain wprowadziło różne modele "on-chain governance", z bardziej wyrafinowanymi przepisami dotyczącymi procesów aktualizacji wbudowanymi w protokół.

W zależności od protokołu, istnieją pewne mechanizmy kontroli i równowagi, w których górnicy i posiadacze tokenów, którzy prowadzą pełne węzły, mogą przyjąć proponowane zmiany lub nie. Główni interesariusze w sieci tokenizowanej mogą być podsumowani jako (i) górnicy, (ii) deweloperzy, (iii) posiadacze tokenów prowadzący pełne węzły, (iv) posiadacze tokenów prowadzący lekkie węzły oraz (v) ekosystem biznesowy, który może działać jako animator rynku, w tym giełdy, kupcy itp.

Zarządzanie poza łańcuchem opisuje proces aktualizacji protokołu, w którym podejmowanie decyzji odbywa się najpierw na poziomie społecznym, a następnie jest zakodowane w protokole przez deweloperów. Musi być zaakceptowany przez górników i użytkowników. Zarówno sieć Bitcoin, jak i sieć Ethereum opierają się na procesach off-chain governance. Deweloperzy dzielą się swoimi propozycjami ulepszeń online. Każdy deweloper może przedłożyć społeczności tzw. pull requesty, czyli propozycje ulepszeń.

On-chain governance pozwala deweloperom na rozgłaszanie swoich propozycji ulepszeń on-chain, poddawanie ich pod głosowanie i wdrażanie w sieci testowej przez określony czas, po czym propozycja będzie ponownie poddawana pod głosowanie przed jej wdrożeniem w sieci głównej. Oznacza to, że każda decyzja, która jest podejmowana, jest automatycznie wykonywana.

Protokoły zarządzania on-chain mogą być również zaprojektowane w sposób umożliwiający cofanie i edytowanie historii księgi, pozwalając na "samonaprawiającą się księgę", w przeciwieństwie do zarządzania off-chain, które wymaga hard forka, aby wymazać przeszłą transakcję.

Referencja Rozdziału i Dalsze Czytanie

Footnotes (Polish translation and markers in text above are missing)

[^1]: As more people started to use the Bitcoin network, the capacities of the network became insufficient. Various proposals were made by different groups of developers, but consensus among the fractionalized community was hard to reach. One part of the community suggested allowing bigger blocks which would allow for more transactions to be included, but also lead to more centralization, as better hardware was required to compute such blocks. Another proposal suggested to preserve decentralization by finding off-chain solutions like the lightning network. As the discussion got more heated, a contentious hard fork resulted in a network split, giving birth to Bitcoin Cash in 2017.

[^2]: As mining hardware becomes more specialized, only computers running special computer chips can profitably mine Bitcoin. These chips are called ASIC (application-specific integrated circuit). While such higher efficiency results in higher security for the network, it also drives out solo or smaller miners that cannot afford ASICs. This further centralizes the mining power, both in the hands of those who own ASICs and maybe even more in the hands of those who are able to build such ASICs. Some communities are actively fighting against specialization of hardware to allow smaller miners to stay in the game, which results in better decentralization at the cost of security.

[^3]: In the Bitcoin network, where there was no token sale, it is up to the developer to decide if they mine or buy tokens, or none at all. Other blockchain projects, such as Zcash, rewarded their founding developers with tokens, which were distributed over the first four years of the project. In such a setup, developers are at risk of being bribed or “sponsored” by individuals and institutions with self interests. Overall, it seems safe to say that there needs to be a better system of developer incentives in place for long-term development of protocols, since the developers have the biggest direct influence on protocol evolution.

[^4]: The biggest company sponsoring developers is Blockstream, but Bitmain and Circle have also sponsored developers in the past, as well as the MIT Media Lab.

[^5]: In July 2017 Tezos raised 230 Million USD in Ether and Bitcoin tokens during their ICO. They faced troubles with the SEC as a result of communication break-down and managerial problems between the founders and the Tezos Foundations president. Lawsuits by frustrated token buyers followed.

Token Economy: How the Web3 reinvents the Internet.
Second edition, first amended printing, Nov 2020. The first edition was published by BlockchainHub Berlin https://blockchainhub.net in June 2019 under the title “Token Economy: How Blockchain & Smart contracts revolutionize the Economy” and had two amended editions.

Author: Shermin Voshmgir
Translator: Elwira Stadnik

BibTeX: @book{voshmgir2020token, title={Token Economy: How the Web3 reinvents the Internet}, author={Voshmgir, Shermin}, year={2020}, publisher={Token Kitchen} }

Print book (paperback & hardcopy) and eBook editions are also available on Amazon (https://amzn.to/2W7lQ8h) & other online bookstores. Other languages: https://github.com/Token-Economy-Book/

⚠️ **GitHub.com Fallback** ⚠️