Begaanbare stoepen, voetpaden en trappen - Tauvic/BuurtKaart GitHub Wiki

Waarom?

Begaanbare paden zijn belangrijk. Bewegen en buiten lopen is goed voor de gezondheid en bevorderd het leggen en onderhouden van sociale contacten. In een ideale omgeving zijn er voldoende goede voetpaden en kunnen alle voetgangers zowel jong en oud, met of zonder rollator / rolstoel / of visuele beperking overal makkelijk en veilig komen. In de praktijk is dit niet overal zo.

Wat kunnen we hier aan doen en hoe gaat dat de mensen helpen:

  • Inventariseren van de situatie (vaststellen)
  • De situatie op de kaart zetten zodat iedereen op de hoogte is (delen)
  • De meest geschikte en veilige route gebruiken: Routeplanner (profiel: fietser, wandelaar, rolstoel, veiligheid)
  • De situatie verbeteren waar mogelijk (actie ondernemen). Bijvoorbeeld melden bij de gemeente van gebreken of zelf verhelpen. De voetpaden op een hoger plan brengen door leuke ommetjes en mooie wandelroutes te ontwikkelen.

De activiteiten staan op volgorde van uitvoerbaarheid. Eerst inventariseren, dan je gedrag zo goed als mogelijk aanpassen aan de situatie (kan snel). Daarna kijken waar verbeteringen mogelijk en nodig zijn (dit kost meer tijd).

Overdenking: Het onderhouden van de wegen en paden in de openbare ruimte is een wettelijke taak van de gemeente. Moeten we dit zelf doen? Is het controleren of deze taken wel goed uitgevoerd worden niet de verantwoordelijkheid van de gemeenteraad. Krijgt de raad de juiste informatie over de inrichting van de openbare ruimte, de kwaliteit van de voorzieningen en de uitwerking daarvan op de bewoners? Of moeten we ze daarbij helpen, wijzen op gebreken en zelfs verantwoordelijk stellen als het niet goed geregeld is? TIP: Zoek uit hoe het bij jouw gemeente is geregeld.

De ideale omgeving: De stoepen zijn recht, schoon, er ligt geen afval, fietsen staan netjes geparkeerd in de beugels. Bomen staan niet in de weg en houden hun wortels netjes bij zich. Het oppervlak is makkelijk te belopen en rollator vriendelijk, is sneeuw en onkruidvrij, de tegels liggen netjes. Waar nodig zijn er voorzieningen voor blinden met relieftegels en geleidelijnen. En oversteken van de straat is geen probleem, de randen zijn zo ingericht dat je er gemakkelijk open en af kan met je rollator. Waar nodig zijn er speciaal ingerichte voetganger oversteekplaatsen (verkeersveiligheid).

De leidende autoriteit op het gebied van voetpaden is de organisatie Bouw Advies Toegankelijkheid. Zij zijn een non-profit organisatie en kunnen helpen bij toegangkelijkheids vragen: Zie het handboek Voetpaden voor idereen. Ook erg nuttig: Scriptie Bestemming Binnenstad Een onderzoek naar de bereikbaarheid van de binnenstad van Groningen voor blinden en rolstoelgebruikers met betrekking tot de visie.

Situatie Wat er aan te doen
Het initiële ontwerp en de inrichting was niet goed Maak gebruik van goede richtlijnen. Controleer of de huidige inrichting voldoet. Bij nieuwbouw extra opletten.
De behoefte is in de loop van de tijd veranderd (nieuwe buurtbewoners, meer ouderen, andere looproutes) Houd goed contact met de buurtbewoners via de wijkvereniging. Pro-actief beleid Kijk hoe de bevolking zich ontwikkelt en bepaal welke invloed dit heeft op de behoeften.
De normen en criteria zijn veranderd Blijf op de hoogte van ontwikkelingen
Er is slijtage en achterstallig onderhoud Regelmatige inspectie en onderhoud

Aspecten (met een zekere prioriteit van hoog naar laag):

  • Veiligheid (verkeer, vallen)
  • Bereikbaarheid (toegangkelijkheid voor iedereen)
  • Comfort (kwaliteit loopoppervlak, geluid)
  • Beleving (word je gestimuleerd om te wandelen en te fietsen)

Belangrijkste criteria:

  • Is het oppervlakte begaanbaar (tegels recht en vlak, voegen juiste afstand, zonder breuken en gaten)
  • Is de het oppervlak waterpas (afloop binnen bepaalde grenzen (zowel in de looprichting en dwars daarop)
  • Is er voldoende vrije doorloopruimte (breedte beschikbaar voor vrij bewegen, soms ook de vrije hoogte)
  • Zijn er afgeschuinde randen (voor rollators) overal waar de voetganger moet oversteken
  • Vrij van obstakels (bomen, fietsen, palen),
  • Vrij van onkruid en bladeren (gevaar voor uitglijden).
  • Voor trappen
    • zijn er handrails voor grote en kleine mensen
    • goten voor fietsen
    • alternatieve paden of liften voor rolstoelen
  • Blinden relieftegels en geleidelijnen

Herstel strategie overwegingen:

  • Kleine reparatie (snel en goedkoop, losliggende tegels)
  • Structurele aanpak van grotere problemen (hogere kosten, vrije breedte, dwarsprofiel, verlaagde stoeprand)
  • Welke aanpak is haalbaar binnen het budget
  • Welke aanpak heeft het gewenste effect op de beloopbaarheid
  • Hoeveel bewoners helpen we hiermee
  • Kunnen we een formule opstellen voor het bereikte effect = (voetgangers * v_beloopbaarheidfactor + rolstoelen * r_beloopbaarheidfactor)

Aandachtspunten:

  • Wat kost het herstel van een situatie, een inschatting van de totale kosten en het beschikbare onderhoud budget is van belang.
  • Bespeelbare stoepen voor kinderen (3meter breed zie speelterreinen)
  • Kwaliteitscriteria (normen CROW, normen gemeente, specifieke wensen van de bewoners)
  • Zelf doen: bladeren opvegen, strooien en wellicht kleine reparaties.

Werkwijze kiezen

In de ideale situatie heeft de gemeente de infrastructuur goed ingericht en voert ze zelf regelmatig inspecties uit. Dan kan je de inspectie rapporten opvragen en hoef je alleen te kijken of de inspectiemethode goed is en de beoordelingscriteria voldoen aan jouw behoeften. Als dit niet zo is zal je zelf actie kunnen ondernemen:

  • een buurt enquete houden over de bereikbaarheid (kwaliteit van voetpaden en trappen, veiligheid)
  • wachten tot mensen hun klachten melden.
  • zelf een inspectie uitvoeren

Een buurtenquete is het snelste methode je verzameld de ervaring van mensen en waar nodig controleer je of de situatie inderdaad verbetering behoeft. Het succes is wel afhankelijk van een goede en bruikbare response. Zelf een inspectie uitvoeren kost het meeste tijd, maar levert ook het meest gedetailleerde beeld, daarnaast kan je de verzamelde data weer gebruiken als invoer voor routeplanners. Met goede data over de kwaliteit van voetpaden kunnen routeplanners de beste routes bepalen. Ook kan je routeplanners gebruiken om de bereikbaarheid van essentiële locaties te testen.

Zelf een inspectie uitvoeren

Er zijn heel veel loopoppervlakten in de vorm van stoepen, voetpaden en trappen. Je zal een keuze moeten maken op basis van de behoefte en prioriteiten. Je kan bijvoorbeeld kijken waar veel ouderen wonen en waar belangrijke routes liggen naar veel gebruikte locaties. Met vrijwilligers inventariseer je de situatie hierbij kan je gebruik maken van hulpmiddelen (camera, meetlint, waterpas, registratietools).

De resultaten van een inspectie kan je vastleggen op papier maar het is te overwegen dit te doen met OpenStreetMap. Dan is de data openbaar beschikbaar en kunnen ook routeplanner programma's voor voetgangers en rolstoelen er gebruik van maken. Bewoners kunnen een routeplanner gebuiken om de beste (snelste, veiligste, meest begaanbare) route te bepalen. De buurt vereniging kan een routeplanner gebruiken om de bereikbaarheid van essentiële locaties te testen vanuit diverse punten in de wijk.

  • Bepaal de aandachtspunten en normen (Zie ANBO of CROW normen)
  • Bepaal waar je gaat schouwen (waar de behoefte het grootst is)
  • Inventariseren van de situatie (gebruik hiervoor QField zie Veldonderzoek)
    • rapportage per loopvlakdeel (peildatum en bevindingen)
    • vastleggen op de kaart voor analyse en rapportage
  • Evalueren (hoe staat het er bij)
  • Terugkoppelen van de situatie
    • zet de begaanbaarheid van stoepen op de buurtkaart (informeer bewoners, motivatie vrijwilligers)
    • meld het aan de gemeente (zodat deze waar nodig actie kan ondernemen)

De OpenSidewalks organisatie heeft hiervoor een handleiding mapping OpenSidewalks data in OpenStreetMap ontwikkeld.

Omgeving BGT data

Links zie je de actuele situatie. Rechts de data van de gemeente. Niet elk detail vind je terug. De stoep is verlaagd, de tegels lopen af naar de weg. Maar omdat de hele stoep van tegels is zie je daar geen apart deel van terug in de BGT. Een aparte betonnen verlaging op de kruising zie je wel terug.

Bronnen

Veel informatie over stoepen is te vinden in de openbare BGT data van de gemeente:

En daarnaast is er nog OpenStreetMap die geeft veel informatie over wegen, voetpadden en trappen.

De gemeente geeft hier alleen data over de infrastructuur maar geen informatie over de kwaliteitsaspecten zoals onkruid op de stoep. Met OpenStreetMap kan je aan een voetpad bepaalde aspecten toevoegen zoals de toegankelijkheid voor rolstoel (wheelchair). Er is een makkelijke App beschikbaar voor inventariseren genaamd StreetComplete.

Wegdeel

Stoepen zijn terug te vinden in de gemeente data BGT-Wegdeel. Daar heten het voetpaden. Er zijn twee types:

  • Voetpad
  • Voetpad op trap

Op het voetpad kunnen obstakels staan zoals fietsen, afvalbakken, bomen en lichtpunten. Deze kunnen de doorgang belemmeren. Plantvlak

Plantvak met boomspiegel is geen BGT inhoud want het is < 5 m2, A loopt door.

https://docs.geostandaarden.nl/imgeo/def-pr-IMGeo-20200908/

https://www.amsterdam.nl/stelselpedia/bgt-index/handboek-inwinnen/bgt-objectenhandboek/wegdeel-functie/voetpad/

Lezen: