Research Case - NathanNeelis/DataViz2 GitHub Wiki

Wat is mijn onderwerp?

Gekregen onderwerp: Identiteit
Met het onderwerp "identiteit" ben ik gaan brainstormen om zo een controverse te vinden. Ik ben uitgekomen op de Nederlandse identiteit en het sinterklaasfeest. De controverse hierin is uiteraard de Zwarte Pieten discussie. Het lijkt me leuk om aankomende week te gaan onderzoeken welke opinies er zijn over het Sinterklaasfeest en of het nog steeds wel een rol heeft in onze Nederlandse identiteit.

Inhoudsopgave

Mindmap
Onderzoeksvragen
Zoektermen
Wetenschappelijke artikelen
Journalastieke artikelen
Datasets

MindMap

Link naar het Miroboard met de mindmap.
Klas 34 – team K – Datavis V2

Onderzoeksvragen

Hoofdvraag

Is het Sinterklaasfeest racistisch of is het belangrijk voor de Nederlanse identiteit?

Subvragen

  1. Wat houdt het Sinterklaasfeest in?
  2. Wat is de Nederlandse identiteit?
  3. Waarom zijn mensen tegen het feest?
  4. Waarom zijn mensen voor het feest?

Zoektermen

Hieronder een overzicht van mijn zoekgedrag.
Toch was dit wel even lastig om echt te documentere, als je namelijk een wetenschappelijk artikel leest kom je via die bronnen vaak ook weer op andere artikelen. Maar volgens mij zijn de meeste wel voortgekomen uit zoekgedrag. Ik was namelijk wel ijverig mijn zoektermen aan het bijhouden om er helaas later achter te komen dat ik ook de bijbehorende bronnen per zoekgedrag moest noteren. Vandaar een iets ander schema maar dit geeft wel een goed beeld. Ik heb ook de databases op andere websites gebruikt, maar in de tabel hieronder zijn de meest gebruikte weergeven.
zoekgedrag

Artikelen

Wetenschappelijke artikelen

Artikel: Gevangen in een paradox racisme in Nederland
Geschreven door: Nancy Jouwe
Datum: 02-2016 (PDF meta data)
Geraadpleegd op: 10-09-2020
Bron: Gevangen in een paradox: racisme in Nederland
Uitgebreide samenvatting: Hier een lange samenvatting

Korte samenvatting:
Racisme is: Het geloof iedereen van een ras bepaalde characterestieken, capaciteiten, of kwaliteiten specifiek tot dat ras heeft. Voornamelijk zo dat dit ras hierdoor onderscheiden wordt als minder goed of beter dan andere rassen (Oxford English Dictonary). De strijd tegen racisme speelt al heel lang en is sinds de tweede wereld oorlog weer prominent aanwezig in onze Nederlandse samenleving. De grootste trigger in deze strijd is het Sinterklaasfeest met zijn Zwarte Pieten. Ook op internationaal gebied (VN) worden er vraagtekens gezet bij dit feest. In ons land zijn verschillende figuren die het debat leiden tegen het feest omdat naar hun woorden het Sinterklaas feest ons herinnerd aan het koloniaal en slavernij verleden en omdat het gebruikt wordt in racistische leuzen tegen zwarte mensen. Het meest recente voorbeeld van de strijd tegen deze racisme is het #BlackLivesMatter dat al sinds 2015 in Nederland actief is.

Artikel: Over Zwarte Piet, erkenning en historisch onrecht in 'postkoloniaal'Nederland
Geschreven door: Eline Mestdagh (2018)
Geraadpleegd op: 10-09-2020
Bron: Over Zwarte Piet, erkenning en historisch onrecht in 'postkoloniaal'Nederland

Samenvatting:
Het sinterklaas feest:
In de sinterklaas traditie reist de Spaanse bisschop Sint Nikolaas, in november per stoomboot naar de Lage Landen. Eenmaal aan wal onderneemt Sinterklaas een toch langs de Nederlandse en Vlaamse huishoudens om er de kinderen die zich dat jaar goed hebben gedragen te belonen met cadeaus en snoepgoed. Bij dit karwij wordt de oude bisschop bijgestaan door Zwarte Pieten. Dit zijn de assistenten, hulpjes of knechten van Sinterklaas. Eigenlijk was er maar 1 zwarte piet die mee ging, maar in de meer recente feesten zijn dit er vaak tientallen. Het uiterlijk van Zwarte Piet is in de afgelopen jaren veel veranderd. Zo heeft de traditionele zwarte piet een zwart geschminkte houd, rode lippenstift, kroeshaar en gouden oorringen. De kledij is volgens Mestdagh (2018) geïnspireerd door de traditionele kledij van de 16e-eeuwse Moorse pages. Dit waren de zwarte dinaars aan de Spaanse hoven. De kledij bestaat uit een kleurrijk pakje met een pofbroek, een witte molensteenkraag en een hoed met een statige pluim erop.

De strijd tegen het Sinterklaasfeest.
"Een gebrek aan erkenning voor het Nederlandse slavernijverleden". De conclusie die Mestdagh trekt in de discussie tegen Zwarte Piet is dat het een manifestatie is van wat internationale academici 'erkenningspolitiek' noemen. Hij toont aan hoe Zwarte Piet moet worden bestudeerd in de context van een veel oudere strijd van Afro-Nederlanders. Zij streven naar aanvaarding als evenwaardige Nederlandse Burgers. Belangrijk daarin is dat 'hun' geschiedenis, inclusief het Nederlandse slavernij verleden, als een volwaardig onderdeel van het Nederlandse verleden en heden wordt erkend.

Artikel: Vragen over Zwarte Piet
gepubliceerd op 30-11-2018; herziene versie van een tekst uit 2013
Geschreven door: Meertens Instituut
Geraadpleegd op: 10-09-2020
Bron: Vragen over Zwarte Piet

Korte Samenvatting
De kritiek op de figuur van Zwarte Piet bestaat al minstens sinds 1930. In de 21ste eeuw is controverse uitgegroeid tot een landelijke kwestie die het hele jaar door een rol speelt. Met name sinds 2008 zijn de voorstanders van Zwarte Piet zich gaan organiseren. In 2014 werd de Stichting Sint & Pientengilde opgericht, die zich als 'hoeders van het Sinterklaasfeest' bestempelde.
Sinds 2015 is het Sinterklaasfeest ook cultureel erfgoed geworden.
In de geschiedenis van het Sinterklaasfeest komt naar voren dat de eerste afbeelding uit 1850 komt en deze komt voor in het prentenboek van Jan Schenkmans. Voor Schenkmans was de zwarte piet niet zwart van roet, maar zwart van kleur. Dit is een belangrijk punt in de Zwarte Piet controverse en de voorstanders claimen dat de Zwarte Piet zwart is van roet door de schoorsteen. Vandaar ook de hedendaagse roetveegpiet.

Artikel: Sinterklaas en Kerstmis. Verschillen, veranderingen, verklaringen
Door: John Hesloot (1996).
Geraadpleegd op: 10-09-2020
Bron: Sinterklaas en Kerstmis

Samenvatting
In het jaar 1994 is er onderzoek gedaan naar Sinterklaas en kerstmis. Interessant is om te lezen hoe de Nederlanders toen bang waren dat Kerstmis het Sinterklaasfeest begon over te nemen. Steeds vroeger zijn de kerst spullen al te verkrijgen, zelfs op 5 december liggen de etalages al vol met kerstspullen. Cadeautjes onder de boom... Dat doe je niet, daarmee ondergraaf je een goede Nederlandse Traditie.

Idealen van het Sinterklaasfeest
Sinterklaas de goedgeefsheid in persoon. "We zorgen zelf, door elkaar cadeaus te geven, ervoor dat we delen en iets voor elkaar over hebben". Sinterklaas staat voor "onbaatzuchtigheid, aan je medemens denken". Spontaniteit, het onverwachte en verrassende worden daarbij door de ontvangers vooral gewaardeerd. Het bijzondere van Sinterklaas is dat hij "geeft om alle kinderen ongeacht geloof, kleur, sociale achtergrond, lief of stout iedereen krijgt iets.

Artikel: Zwarte piet als splijtzwam
Door: Willem van ’t Spijker
Datum: 29 maart 2019
Geraadpleegd op: 10-09-2020
bron: Zwarte piet als splijtzwam

Samenvatting
In deze scriptie wordt onderzocht of de pro-Piet beweging een populistische grondslag heeft en de anti-Piet beweging een postkoloniale. De conclusie die wordt gemaakt door W. Van 't Spijker (2019) is dat de pro-Piet beweging een overtuigende populistische beweging is. En dat de anti-Piet beweging een postkoloniale grondslag heeft. In de samenkomst van deze twee bewegingen staat er een conflict waarbij door beide partijen naar het verleden verwezen wordt. Beide partijen gebruiken de geschiedenis op zo'n manier dat het de interpretatie van de tegengestelde partij uitsluit. Bij de pro-Piet beweging geven aan dat de traditie van Zwarte Piet een 'invented tradition' is. Een traditie die als heel oud geclaimd wordt, maar al die tijd al aan verandering ondergaan is. De anti-Piet beroepen zich op 'een eeuw Zwarte-Piet-protest' en is op die manier een langere traditie, die goed gedocumenteerd is ook een 'invented tradition' is.

W. Van 't Spijker (2019) zegt hierover; "Controverse over iemand Zwarte Piet noemen is niet hetzelfde als protest tegen het uiterlijk van Zwarte Piet, maar wordt door de tegenstanders van Zwarte Piet wel als zodanig naar verwezen".

Journalastieke artikelen

Artikel: Wat maakt Nederland tot Nederland? Over identiteit blijken we verrassend eensgezind
Door: Barbara Vollebregt
Datum: 26 juni 2019, 8:13
Geraadpleegd op: 06-09-2020
bron: Wat maakt Nederland tot Nederland?

Samenvatting
Wat Nederland tot Nederland maakt is de Nederlandse taal, tradities en eigen vrijheid concludeert Barbara uit het onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau. Helaas zijn deze cijfers nergens terug te vinden, en hierdoor wordt controleren erg lastig.

Het is het eerste onderzoek naar de Nederlandse identiteit van het SCP. In het onderzoek zijn 5500 Nederlanders ondervraagd uit verschillende bevolkingslagen. De conclusie uit dit onderzoek is dat de meningen niet veel verschillen. Volgens De Hart is deze uitkomst in contrast met het publieke debat.

Als belangrijke tradities voor onze identiteit komen Koningsdag, de Elfstedentocht, oliebollen en de Nederlandse Vlag voor. Sinterklaas staat volgens dit onderzoek op de derde plaats voor het karakteristiekst voor Nederland.

Artikel: Draagvlak voor traditionele Zwarte Piet loopt terug Door: Lisette van Vliet, Gijs Rademaker
Datum: 22-11-2017
Geraadpleegd op: 07-09-2020
Bron:Draagvlak voor traditionele Zwarte Piet loopt terug

Samenvatting:
Uit een peiling van ruim 38.000 mensen concludeert Gijs Rademaker: "Je kunt duidelijk spreken van een trend. In de afgelopen vijf jaar is het draagvlak voor de traditionele Zwarte Piet afgebrokkeld met 20 procent.'
Uit de cijfers is duidelijk op te maken (tot en met 2017) dat steeds meer mensen er minder zich vasthouden aan de oude traditie. Wel blijft nog steeds de meerderheid ervan overtuigd dat deze traditie niet moet worden aangepast.

Er is nog veel verdeeldheid over de verschillende verschijningsvormen van de pieten. Vooral de witte piet roept weerstand op. Veel mensen stellen de vergelijking wit en zwart juist de nadruk legt op de huidskleur, terwijl dat juist niet de bedoeling is. Ook is de herkenbaarheid van de pieten dan een probleem.

Artikel: De meest gebruikte argumenten voor Zwarte Piet en enkele argumenten daar tegen.
Door:Nederland Wordt Beter
Datum: 05 2015
Geraadpleegd op: 10-09-2020
Bron: De meest gebruikte argumenten

Samenvatting:
Dit artikel is geschreven door iemand die tegen de Zwarte Piet is. Hierdoor is het interessant om te lezen, welke argumenten de schrijver vind dat de mensen gebruiken die voor Zwarte Piet zijn. Elk argument wordt afgebrand in een uitleg.

Argumenten voorstanders:

  • Het is een onschuldig kinderfeest.
    Maar voor kinderen mensen is het geen onschuldig feest maar een herinnering aan onderdrukking van grootouders, mishandeling en het feit dat ze zelf nog steeds anders worden behandeld om hun huidskleur.
  • Het is een traditie
    Alleen dat iets al heel lang op een bepaalde manier gebeurt is geen reden om er mee door te gaan.
  • Zwarte Piet is zwart van de schoorsteen
    Dat verklaard niet de rode lippen, kroeshaar, gouden oorbellen en verbazingwekkend schone pakjes.

Dit waren de meest interessante argumenten, er zijn er nog een aantal. Door dit te lezen wordt je wel echt in de schoenen van de anti-Piet beweging meegenomen. Dit geeft mij een goed beeld hoe deze beweging met de argumenten van de pro-Piet beweging om gaan.

Artikel: Waarom velen Piet juist zwart willen houden
Door: Jeroen Kester
Datum: 16-11-2018
Bron: Waarom velen Piet juist zwart willen houden

Samenvatting:
Twee op de drie mensen wil Zwarte Piet houden. Blijkt uit onderzoek van EenVandaag. De afgelopen jaren wilden steeds minder mensen vasthouden aan de traditionele Zwarte Piet, maar die trend stop dit jaar. Een veel voorkomende reden is de felheid waarmee de Anti-Piet demonstranten hun gelijk proberen te halen. Mensen hebben het gevoel dat dit steeds fanatieker en brutaler wordt. Zelfs de mensen die snappen waar de onvrede vandaan komt, zijn koppiger geworden. De ondervraagden nee het zeer kwalijk dat kinderen getuige moeten zijn van het gedoe rond het sinterklaasfeest. Vooral demonstraties tijdens de intocht gaan echt te ver. Zelfs als dit vreedzaam verloopt is toch 67 procent het hier mee oneens.
Tot slot blijkt de discussie over Zwarte Piet een traditie te worden. En de ondervraagden zien een toename is brutaliteit in de acties van de demonstranten. Een verdere escalatie blijkt aannemelijker dan een compromis.

Artikel: Voor- en tegenstanders van Zwarte Piet zijn beide racistisch en discriminerend bezig
Door: Celal Altuntas
Datum: 23 oktober 2018
Bron: Voor- en tegenstanders van Zwarte Piet

Samenvatting:
In dit artikel schrijft Celal over een interview met zijn kinderen over de zwartepieten discussie. Het komt er in het interview op neer dat ondanks de getinte kleur van de kinderen, ze het zelf stom vinden dat er zoveel discussie gaande is over de Zwarte Piet. Celal concludeert dat de tegenstanders van Zwarte Piet hun kinderen willen beschermen door zo'n 'racistisch' kinderfeest als Sinterklaas te verstoren. Ze zoeken de confrontatie met de politie en reageren agressies en gewelddadig. "Zwarte Piet is een traditie en heeft niets te maken met de specifiek Nederlandse identiteit en cultuur, want ook migrantenkinderen krijgen graag cadeautjes en vinden het Sinterklaasfeest prachtig" aldus Celal (2018).
Tot slot geeft hij aan dat de media, journalisten en groeperingen al naar gelang hun voorkeur de voor- en tegenstanders van Zwarte Piet als helden en slachtoffers zien. Maar er zijn geen slachtoffers en geen helden concludeert Celal.

Datasets

Onderzoek: Uiterlijk van Zwarte Piet
Opiniepanel Rapport
15 november 2019
Auteur: Lisette van Vliet en Jeroen kester
Bron: Uiterlijk van Zwarte Piet

Samenvatting
Uit dit onderzoek lees ik dat voor alle deelnemers van het onderzoek (40.000 deelnemers) bijna een vijfde (17%) Zwarte Piet als racistisch ziet. Maar van de 780 ondervraagde Nederlands met Antilliaanse en Surinaamse afkomst ervaart bijna driekwart (73%) Zwarte Piet wel als racistisch.

Van alle deelnemers vind ruim 65% het onterecht dat er een maatschappelijke discussie wordt gevoerd over Zwarte Piet. En vind 68% dat het uiterlijk niet moet worden aangepast. Uitgelichte reacties laten zien dat de agressieve aanpak en protesten van de tegenhangers hier de reden van is. Een voorbeeld reactie is: "Hoe meer ze protesteren, hoe meer ik vind dat Zwarte Piet moet bijven".

Opvallend is wel dat ondanks al deze gegevens 34% het er wel mee eens is dat als een kleine groep zich gediscrimineerd voelt wij serieus moeten overwegen om aanpassingen aan de Zwarte Piet te doen.

De meningen over de roetveeg piet zijn iets meer verdeeld met 45% (ja) die het acceptabel vinden en 48% (nee) die aangeven dat het onderwerp dan nog steeds niet afgesloten is. Opvallend aan deze vraag is dat zowel de mensen die tegen zwarte piet zijn hier "nee" op zullen stemmen als mensen die willen dat Zwarte Piet zwart blijft en geen consessies willen doen. De volledige vraagstelling is: Als we vanaf nu een combinatie houden van roetveegpieten (met weinig tot heel veel roetvegen) en Zwarte Pieten, is wat jou betreft de discussie over de toekomst van (Zwarte) Piet dan afgesloten?

Tot slot geeft 45% van alle ondervraagden aan minder zin in het Sinterklaasfeest te hebben door al deze discussies en commotie.

Onderzoek: Pietenmonitor 2019
Door: Labyrinth onderzoek & Advies
Datum: 4 december 2019
Bron: Pietenmonitor 2019

Samenvatting:
Bij intochten en winkels in de Randstad is de traditionele Zwarte Piet op grote schaal ingeruild voor roetveeg- en andere Pieten. Buiten de randstad is slechts zeer sporadisch een verandering in de viering waar te nemen.

In de zeven principale hoofdsteden waren tijdens de intocht verschillende Pieten aanwezig.

  • Alleen Zwarte Pieten: Assen, Lelystad en Leeuwarden.
  • Roetveegpiet meerderheid: Amsterdam, Utrecht, Apeldoorn en Haarlem
  • Pieten zonder schmink in meerderheid: Rotterdam
  • In dorpen (14) werden tijdens de intocht alleen Zwarte pieten gezien.

Naast intochten zijn over deze plaatsen ook (86) winkels bezocht. Zowel grote ketens als AH, Hema en Kruidvat als kleinere winkels. In de dorpen is de aankleding met Pieten meer zichtbaar dan in steden. In dorpen wordt in 77% van de gevallen nog een Zwarte Piet getoond en in steden is dit maar 36%. In winkels in de randstad zijn Zwarte Pieten bijna niet meer zichtbaar. Geen van de bezochte winkels toonde een Zwarte Piet. Buiten de randstad toont 56% van de winkels een piet waarvan 42% zwart.

Hieronder een afbeelding van het uiterlijk van Pieten bij de intochten door het land.
kaart-pieten-Intocht_3

Dataset: Bevolking met niet-westerse migratieachtergrond, 2020
Datum: januari 2020
Door: CBS
Bron: Dataset

Samenvatting:
Uit deze data is te lezen in welke regio er hoeveel mensen met een niet-westerse migratieachtergrond wonen in 2020. Dit is interessant omdat ik nu de data kan vergelijken met de data van de pietenmonitor 2019. Helaas kan ik hier de ruwe data niet van vinden maar via de data visualisatie kan je toch al een hoop aflezen.
Wat mij opviel in de pietenmonitor 2019 dat in de randstand het minst zwarte pieten te zien zijn. Als je dit vergelijkt met de data over de bevolking met een niet-westerse migratieachtergrond kan je de conclusie trekken dat een mogelijke reden dat Zwarte Piet weinig voorkomt in de randstad het aantal niet-westerse migranten zijn die daar wonen.

Berekeningen

Om de ruwe data te lezen heb ik naast de visualisatie uit het artikel de data in Excel geladen om zo een top 20 aan regio's met mensen van een niet-westerse migratieachtergrond te weergeven. Deze staan hieronder.