Naru - Fikaramandio/korpus-bahasa-Gayo GitHub Wiki

NARU

Salabisasi: na-ru
Kelas Kata: Adjektiva / Nomina

Makna:

  1. Panjang (lawan dari pendek, kònòt) — baik dalam ukuran fisik (panjang tali, rambut), maupun dalam waktu (lama).
  2. Dalam konteks manusia: tinggi badan (terutama untuk laki-laki).
  3. Dalam konteks cerita atau pembicaraan: berkepanjangan, tidak singkat.

Fungsi Utama: Sebagai kata sifat (adjektiva) untuk mendeskripsikan panjangnya benda, jarak, waktu, atau tinggi seseorang. Dapat juga menjadi bagian dari frasa dan bentuk turunan seperti naru prié, kĕkeberen naru, dll.

Contoh Penggunaan

  1. Luju naru – sejenis pisau panjang

  2. Tige dĕpa narué tali ini – tali ini sepanjang tiga depa

  3. Sĕdĕpa naru ni uké – rambutnya sepanjang satu depa

  4. Naru prié – berbicara panjang/berkepanjangan

  5. Kĕkeberen naru – cerita yang panjang

  6. Jĕma naru – orang yang tinggi

  7. Sĕnaru – satu panjang; sama panjang

  8. Tikòn ini narōn ari òya – tongkat ini lebih panjang daripada yang itu

  9. Betsi mĕnarōn benedné ari rawadné – nampaknya, Istrinya lebih tinggi dari suaminya

  10. Kènarōn pòra umahte – rumah kita agak kepanjangan

  11. Nge dis narué tikòn mĕnjik ini, gere nĕ bĕrsara-narōn – kedua tongkat ini sekarang sama panjang

  12. Narón / mĕnarōn – memperpanjang

Catatan Tambahan:

  • Konteks Budaya:
    Ukuran panjang seperti “depá” masih digunakan secara tradisional dalam pengukuran tanah, alat pertanian, dan kerajinan. Panjang tubuh juga sering dijadikan penanda status atau estetika tertentu.

  • Variasi Fonemik & Penulisan:

    • Bentuk dasar: naru
    • Komparatif: narōn, pĕnarōn, munarōn
    • Superlatif: pĕnarōdné
    • Verba aktif: mĕnarōn – memperpanjang