atelier_vo_c_v_brabant_nl - AIREL46/SCAO GitHub Wiki
Reisdagboek naar Noord-Brabant (Eindhoven) van 27-05 t/m 04-06-2025:
Noord-Brabant - Bron: Google map aangepast door Régis Leruste met Inkscape software
Verwijzend naar de hierboven afgebeelde kaart van Noord-Brabant, zijn de vier vermeldingen van Vincents vader, Theodorus van Gogh, in deze provincie chronologisch:
- in 1851 in Zundert, na zijn huwelijk met Anna Carbentus
- in 1871 in Helvoirt
- in 1875 in Etten-Leur
- in 1882 in Nuenem, waar hij in het voorjaar van 1885 overleed. Zijn vrouw Anna zou zich eind datzelfde jaar in Leiden vestigen, en Vincent zou haar voorgaan en in november naar Antwerpen vertrekken.
Reisvoorbereiding
Dankzij de aanschaf van mijn nieuwe smartphone, die ik van Gwenola kreeg voor mijn 78e verjaardag, heb ik me gericht op de volgende punten:
- digitalisering van documenten zoals vervoersbewijzen, museumtickets, enz.
- vereenvoudiging van de reisroute en het beheer van de verschillende fasen van de reis met behulp van de Samsung Agenda-app
- verbeterd gebruik van de Google Maps GPS
- toegang tot Github en met name tot dit reisdagboek.
27 mei 2025 - Saint-Molf -> Eindhovenroute
Noordelijk Terminus - Fotocredit: Régis Leruste
Na een rit met de TGV en vervolgens met de metro lunchen Gwenola en ik in Parijs in Terminus Nord. Rond 18.00 uur komen we aan op station Eindhoven. De laatste stap is bus 11 of 17 nemen naar Floris, onze Airbnb-host. Na een wachttijd van 15 minuten stappen we in bus 17. Gwenola vraagt de buschauffeur om onze bestemming te bevestigen. Ik heb de rit eerder met mijn creditcard betaald. De chauffeur raadt ons af om in deze bus te blijven, omdat het volgens hem niet de juiste bus is. Wanhopig pakken we onze bagage, stappen uit en nemen een taxi. Later komen we erachter dat de bus wel degelijk de juiste was en dat de chauffeur ons duidelijk in de war heeft gebracht om een reden die we moeilijk kunnen uitleggen.
28 mei 2025 - Zundert – Huis Van Vogh
Vincent werd op 30 maart 1853 in Zundert geboren. Een jaar eerder, in 1852, werd een levenloos kind met dezelfde naam geboren, wiens graf hieronder wordt vermeld. Het dorp Zundert is sinds 1982 verbonden met het dorp Auvers-sur-Oise. Na een reis (trein en bus) van ongeveer twee uur vanaf Eindhoven bereiken we de dorpskerk. Op de begraafplaats rondom de kerk ontdek ik het graf van Vincent (doodgeboren in 1852).
Het graf van Vincent van Gogh, doodgeboren in 1852 - Fotocredit: Régis Leruste
De zinsnede die in het Nederlands op het graf staat, luidt: "Laat de kinderkens tot mijkomen want der zuikiy is het koningrijk gods", wat zich vertaalt als: "Laat de kleine kinderen naar mij toe komen, want van hen is het koninkrijk van God." Het prachtige beeld van Theo en Vincent van Gogh van de beeldhouwer Zadkine is dichtbij.
Fotocredit: G.Lanting - Monument voor de gebroeders Van Gogh (1964) - door Ossip Zadkine (1888-1967)
Iets verderop ontdekken we het Van Gogh-huis in Zundert. Net als het Museum Nuenen herbergt het Van Gogh Huis geen werk van Vincent. De doelstellingen zijn:
- het presenteren van de belangrijkste gebeurtenissen die Vincents leven kenmerkten in een permanente tentoonstelling
- het ontvangen van schilders in residentie die hun werk tijdelijk tentoonstellen aan het einde van hun verblijf
- het organiseren van een tijdelijke tentoonstelling van twee schilderijen uit de persoonlijke collectie van de Duitse schilder Anselm Kiefer naast de tentoonstelling die plaatsvindt in het Van Gogh Museum in Amsterdam. Marc Mulders (geboren 1958 in Tilburg) is een Nederlandse schilder en glazenier, bekend om zijn kleurrijke en rijke oeuvre, waarin hij klassieke thema's combineert met hedendaagse technieken, met name zijn glas-in-loodramen voor kerken en musea, evenals zijn collages geïnspireerd op de 17e-eeuwse Nederlandse traditie.
Een tekst van Gabriel-Albert Aurier (1865-1892), een van de oprichters van het tijdschrift Le mercury de Frankrijk wordt benadrukt: "Zal deze robuuste en ware kunstenaar, zeer rasecht,... ooit de vreugde van de rehabilitatie ervaren, de berouwvolle vleierij van de mode? Misschien. Hij zal nooit volledig begrepen worden, behalve door zijn broers, de zeer artistieke kunstenaars... en door de gelukkige kleine mensen, de heel kleine mensen (januari 1890)." De volledige tekst, gepubliceerd in januari 1890 in het tijdschrift Le mercure de France, is toegankelijk via de link Gabriel-Albert Aurier - Les Idéals - Vincent Van Gogh. Vincents reactie is te lezen via de link Brief van Vincent aan Gabriel-Albert Aurier. In deze brief bedankt hij Aurier voor zijn artikel door hem een studie van cipressen aan te bieden. Uit bescheidenheid schrijft hij de lof die Aurier hem in zijn artikel geeft toe aan de Marseille schilder Adolphe Monticelli (1824-1886) en niet aan zichzelf. In januari 1890 was Aurier 25 jaar oud, Vincent 36, toen hij de vier pagina's van Auriers artikel las, in een opmerkelijke en poëtische stijl. Deze laatste geeft een zeer complimenteus oordeel over zijn elf jaar oudere broer. Zoals gebruikelijk is Vincents reactie elegant, sober en bescheiden. In deze uitwisseling is er, in tegenstelling tot bepaalde vooropgezette ideeën, geen punt van onenigheid. De piepjonge Aurier heeft een uitzonderlijk begrip van Vincents werk. Lees dit artikel nog eens; ik ben ervan overtuigd dat zelfs 135 jaar later weinigen zo'n goed inzicht zouden hebben.
Adolphe_Monticelli (1824-1886) - Boeket bloemen (1875), Amsterdam, Van Gogh Museum - Bron: Google Arts & Culture
Vincent van Gogh (1853-1890) - Korenvelden met cipressen (juni 1899) - New York Metropolitan Museum of Art - Bron: Google Art & Culture
De Duitse schilder, beeldhouwer en fotograaf Rainer Fetting (1949) is beïnvloed door Vincent van Gogh. Hij staat bekend om zijn standbeeld van Willy Brandt tentoongesteld in Stockholm:
Rainer Fetting (1949) - Willy Brandts Park - Stockholm - Zweden - Fotocredit: Vattkoppa
In het Van Gogh Huis exposeerde hij twee werken: een schilderij ter ere van Vincent en een beeldhouwwerk in de tuin.
Rainer Fetting (1949) - Zundert, Hommage à Vincent (2021) - Fotocredit: Régis Leruste
Rainer Fetting (1949) - Foto: Régis Leruste
Vincents ouders vestigden zich na hun huwelijk in Zundert. Vincent werd geboren op 30 maart 1853 en bracht daar de eerste zestien jaar van zijn leven door. Zijn vader was daar protestants predikant en Zundert was zijn eerste aanstelling.
29 mei 2025 - Van Abbemuseum
Tijdens mijn bezoek aan de Van Abbemuseum, mijn aandacht werd gevestigd op:
- In de zaal gewijd aan de werken van Picasso benaderde een bemiddelaar mij spontaan om mij uitleg te geven
- Isaac Israëls (niet te verwarren met Joseph Israëls) voor zijn schilderij "Javaanse Dans"
- Constant Permeke (1856-1952) voor zijn schilderij "De Zaaier", laat een geurkaart bezoekers kennismaken met de geur die bij het schilderij hoort. Dit laatste punt lijkt mij een opmerkelijke evolutie in de ontvangst van het museum, evenals de rol van de hierboven genoemde bemiddelaar.
Constant Permeke (1856-1952) - De Zaaier (1936) - Abbe Museum Eindhoven - Fotocredit: Régis Leruste
Het Café 100 W ligt vlak bij het museum, we eten daar een hapje.
100W Café - Fotocredit: Régis Leruste
Stadswandelpark
Vervolgens bereiken we het Stadswandelpark waar zich het Radiomonument bevindt, boven de vijver die herinnert aan de eerste radioverbinding met Indië. Het Radiomonument is een sculptuur in Eindhoven, ontworpen in 1936 door Dirk Roosenburg en de beeldhouwer Albert Termote. Het beeld herdenkt de eerste radioverbinding, PCJJ, die Philips op 11 maart 1927 tot stand bracht tussen Nederland en Nederlands-Indië. De radio-uitzending wordt gesymboliseerd door een schreeuwende vrouw, die zich met hoge snelheid horizontaal van een wereldbol lijkt los te maken. Ze houdt één hand als een trompet voor haar open mond. Het beeld is 5 meter hoog en kijkt uit op een hartvormige vijver in het Stadswandelpark.
Albert Termote (1887-1978) - Sculptuur van het Radiomonument (1936) - Foto: Régis Leruste
Het beeld is ontstaan naar aanleiding van een wedstrijd van de Rooms-Katholieke Radio Vereniging Eindhoven voor een radiomonument. Vijfenvijftig inzendingen werden geselecteerd. Het beeld "Semper Tangens" (Altijd in Contact) werd in 1930 door de jury tot winnaar uitgeroepen; er werd geen tweede of derde prijs toegekend. De tekeningen werden in november 1933 tentoongesteld. De originele naakte vrouw werd om fatsoensredenen aangepast en gekleed in een lendendoek. Het beeld werd op 28 november 1936 onthuld door prinses Juliana. Op dezelfde dag legde prins Bernhard de eerste steen van de nabijgelegen Dr. A.F. Philips Sterrenwacht. Het beeld werd in 2001 opgenomen in het Rijksmonumentenregister.
30 mei 2025 - Fiets – Nuenen
Het huren van een elektrische fiets is een lastig proces, omdat de verkoper veeleisend en onverzettelijk is. Ondanks dat hij de huurprijs vooraf heeft betaald, vraagt hij om:
- een identiteitsbewijs
- een contante borg van € 200.
Het geven van mijn bankpas overtuigt hem niet, en hij eist contant geld. Bovendien begrijp ik de betekenis van een identiteitsbewijs niet. Als hij me "paspoort of identiteitsbewijs" had gezegd, had ik het begrepen. Gwenola staat erop dat ze naar het loket gaat. Ik ben bang dat ze verdwaalt, maar ze gaat toch. Uiteindelijk kost het een goed uur om het probleem op te lossen. Na een ingewikkelde route naar Nuenen valt Gwenola van haar fiets. Haar verwondingen zijn oppervlakkig, maar oncomfortabel: een vinger is gezwollen en haar knie is geschaafd. Met hulp klimt ze weer op de fiets.
De ontdekking van Nuenen doet deze ochtend vol teleurstellingen vergeten. Het historische centrum begint met een driehoekig plein, het "Park", en loopt door tot de Berg. Vincents belangrijkste schilderij, gemaakt in Nuenen in 1885, is "De Aardappeleters".
In dit park brengt de Nederlandse beeldhouwer Peter Nagelkerke een eerbetoon aan hem met werk geïnspireerd op het schilderij:
In ditzelfde park werd het standbeeld van Vincent van Gogh in Nuenen gemaakt door de Nederlandse beeldhouwer Klaas van Rosmalen. Het werd onthuld op 30 maart 1984, ter gelegenheid van zijn honderdjarig verblijf in Nuenen van 1883 tot 1885. Klaas van Rosmalen koos ervoor om Van Gogh in een natuurlijke houding af te beelden, geïnspireerd door een van zijn zelfportretten: met een grijze hoed op, een schetsboek onder zijn arm, alsof hij door het Brabantse landschap zwierf op zoek naar inspiratie.
Hier is het schilderij van Vincent dat mogelijk Klaas vanRosmalen heeft geïnspireerd:
Vervolgens ontdekken we, terwijl we door de Berg reizen, het huis Nune Ville, eigendom van de familie Begemann, wier dochter Margot (1841-1907) de geliefde van Vincent was.
Nune Ville - Maison de la famille Begemann
Margot Begemann (1841-1907) was de dochter van de gereformeerde predikant Willem Lodewijk Begemann (1804-1876) die Vincents vader in deze rol voorging. In de zomer van 1884 hadden Vincent en Margot, die twaalf jaar jonger was dan zij, een affaire. Margots familie keurde hun huwelijksplannen af. Margots zelfmoordpoging (met strychnine) bracht hun relatie in een dramatische wending.
In 1845 opende Begemann een linnen- en damast fabriek in Nuenen. Het doel was om werkgelegenheid te bieden aan hervormde wevers. Het Museum Nuenen stelt een weefgetouw tentoon.
Weefgetouw - Bron: Van Gogh Village Museum Nuenen - Foto: Régis Leruste
Vervolgens de pastorie, het ouderlijk huis van Vincent, waar hij gedeeltelijk woonde tussen eind 1883, na zijn verblijf in Drenthe, en eind 1885, toen hij naar Antwerpen vertrok.
Presbytère de Nuenen où la famille du père de Vincent vécue entre 1882 et 1885
Annexe du Presbytère - Crédit photo : Régis Leruste
Een van deze twee huizen is het Van Vogh Village Museum. We gaan naar binnen, wetende dat we het pas morgen zullen bezoeken. Daar ontmoeten we een gids met wie we over Vincent praten.
Van Vogh Village Museumgids - Fotocredit: Régis Leruste
31 mei 2025 - Fietsen – Nuenen – Van Gogh
Dorpsmuseum Gwenola is nog niet volledig hersteld van haar val en laat mij het liefst alleen naar het Nuenen Van Village Museum gaan. Bij aankomst in Nuenen verkende ik per fiets de omgeving, met name de gereformeerde kerk waar zijn vader preekte en het rietgedekte huisje.
Eglise réformée de Nuenen - Source : https://www.visitbrabant.com
Chaumière - Crédit photo : Régis Leruste
Van Gogh village museum - Source : Van Gogh village museum
Het museum reconstrueert verschillende elementen uit Vincents leven en werk, met name de natuur, boeren, wevers, gezichten, sferen, de geuren van aardappelen. Vincent observeert, kijkt, registreert en gaat vervolgens een creatief proces in, waarbij hij de verschillende fasen respecteert: schetsen, bestuderen, enz. Hij reproduceert wat hij ziet door er zijn gevoelens, de sferen en de geuren in te verwerken. In plaats van via woorden, communiceert Vincent zijn gevoelens via zijn werk. Door naar zijn schilderijen te kijken, ervaar je wat hij heeft meegemaakt. Zijn taal is uiterst precies. Deze kwaliteit, vergeleken met muziek, is als een absoluut gehoor. Hij wekt de indruk dat niets hem ontgaat en dat al zijn gevoelens in zijn werk zijn geïntegreerd. Aan het einde van mijn eenzame reis naar Nuenen keer ik vroeg terug naar Eindhoven om de fietsen bij Gwenola in te leveren. Ze stapte op haar fiets en amper 800 meter later viel ze opnieuw. Gwenola werd per ambulance naar het St. Anne Ziekenhuis in Geltrop gebracht, een stadje op ongeveer tien kilometer van Eindhoven. Onno, een 56-jarige man, die ter plaatse was, schoot ons als eerste te hulp. Hij belde zijn dochter, die zich samen met haar vriendin bij ons voegde. De ambulance werd gebeld en ze bleven bij Gwenola terwijl Onno en ik de fietsen terugbrachten naar de fietsenwinkel.
Nederlandse Ambulance - Bron: Alamy
Na de eerste diagnose werden er verschillende röntgenfoto's gemaakt: van haar linkerschouder en haar linkerarm. Een arts kwam tussenbeide. Ze testte de verschillende ledematen. Er werd ook een röntgenfoto gemaakt van haar rechterduim, die bij de eerste val gewond was geraakt. De ontvangst in dit ziekenhuis was uitstekend. Een vrouw bood me zelfs iets te eten aan. Ik vroeg haar gewoon om een glas water. De uiteindelijke diagnose is een gebroken linkerschouder. De dokter schreef een strikt recept voor medicijnen uit (paracetamol en morfine). Het doel was om de pijn te verlichten. ## 1 juni 2025 - Hanneke Hanneke en Ann kwamen laat in de ochtend aan. We gingen naar de apotheek van het St. Catherine's Ziekenhuis om de medicijnen te kopen.
Apotheek van het Sint-Catharinaziekenhuis - Foto: Régis Leruste
Vervolgens gingen we naar de benedictijnenabdij
Notre-Dame de Saint-Benoît d'Achel op de grens tussen Nederland en België voor de lunch.
Grens tussen Nederland en België - Foto: Régis Leruste
Abdij van Onze-Lieve-Vrouw van Sint-Benedictus van Achel - Foto: Régis Leruste
Vervolgens zijn we naar Kasteel Heeze gelopen.
Kasteel Heeze - Fotocredit: Régis Leruste
En tot slot gingen we terug naar onze studio in Eindhoven om champagne te drinken en de dag gezellig af te sluiten.
2 juni 2025 - Amsterdams Van Gogh museum
Anselm Kiefer-tentoonstelling (1945)
Anselm Kiefer (1945) - Photo: Waltraud Forelli
Kiefer en Van Gogh deelden een diepe bewondering voor de natuur. Kiefer schilderde vaak landschappen, die hij zag als getuigen van de menselijke geschiedenis. Ook Van Goghs landschappen zijn levend; ze drukken gevoelens en emoties uit. Tarwe, of de representatie ervan, is aanwezig in het werk van beide kunstenaars en verwijst naar de cyclus van het leven.
Van Gogh is altijd een grote inspiratiebron voor Kiefer geweest. Op zijn achttiende reisde Kiefer in Vincents voetsporen. Hij bezocht Nederland, België en Frankrijk, waar Van Gogh werkte. Tijdens zijn reizen maakte Kiefer talloze tekeningen.
Anselm Kiefer (1945), drawing, 17 x 24 cm, graphite on paper © Anselm Kiefer. Photo: Georges Poncet
Bezoek aan de Kiefer-tentoonstelling
De schilderijen zijn gigantisch; als je Vincents werk kent, voel je je meteen ondergedompeld in Kiefers werk. Een hele nacht voor zulke schilderijen doorbrengen lijkt echt mogelijk!
Anselm Kiefer (1945) - Field of cloth of gold (2019-2020) - Crédit photo : Régis Leruste
Anselm Kiefer (1945) - The seven bowls of wrath (2019-2020) - Crédit photo : Régis Leruste
Anselm Kiefer (1945) - Sol invictus (détail) (1995) - Crédit photo : Régis Leruste
Anselm Kiefer (1945) - Une gamine - Crédit photo : Régis Leruste
Anselm Kiefer (1945) - Non identifié (détails) - Crédit photo : Régis Leruste
3 juni 2025 - Philips Museum
Philips Museum - Bron: Philips Museum - Foto: Régis Leruste
Een bezoek aan het Philips Museum Evoluon vestigde mijn aandacht op de technologische evolutie van:
- de lamp
- elektronische buizen, transistors, geïntegreerde schakelingen, rekenmachines, microprocessors en zelfs chips van ASML (Advanced Semiconductor Materials Lithography)
- computers, microcomputers
- radio, televisie, platenspelers en platenspelers spelers
- Medische apparatuur
- Kunstmatige intelligentie.